РЕСЕЙ РЕСМИ ДЕРЕКТЕРІНЕ САЙ АҚМОЛА ОБЛЫСЫНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ШАРУАШЫЛЫҚТЫҚ ДАМУ ТАРИХЫ (1901-1917 ЖЖ.)

Бұл мақалада архив материалдары негізінде ХХ ғасырдың басындағы Ақмола облысының әлеуметтік- шаруашылық даму барысы зерттеліп, талдау жүргізілді. Ғылыми айналымға сол кезеңде шығарылған өнеркәсіп өнімдерінің түрлері, тасымалдау техникасы, тау-кен өндірісі тауарларының экспорты кезеңдерінің дамуы және Ақмола облысында кен орындарын игеру тарихқа арналған деректер көрсетілген.

Мақалада көрсетілгендей, осы аймақтағы белсенді сауда орындары зерттелді, салалық өнімдерге байланысты сатудың әртүрлі түрлері жүйеленіп талданды. Сонымен қатар, зерттелген мұрағаттық құжаттардың негізінде қазақтардың ғана емес, басқа ұлттардың да мал басы, өндірілетін және сатуға шығарылатын өнімдері мен олардың нарықтық құны туралы статистикалық деректер берілді.

Облыста ұйымдастырылған жәрмеңкелер мен сауда алаңдары, тауарлардың бағасы нақты мәліметтер негізінде анықталды. Тауар айналымында облыс аумағында өндірілген, сондай-ақ Қазақстанның ғана емес, бүкіл Орта Азияның әртүрлі өңірлерінен жеткізілетін тауарлардың бірнеше түрлері болды.

Мақаланы дайындаудың мақсаты Ақмола өңірі халқының экономикалық әл-ауқатын арттырудың қажетті негізі болып табылатын көптеген кен орындарында өндірілетін пайдалы қазбалардың, атап айтқанда алтын өндірудің алуан түрлілігі мен байлығын көрсету болды. Мұның бәрі аймақ экономикасының дамуына және оның тұрғындарының әл-ауқатының жақсаруына айтарлықтай әсер етті.

1. Тоскина В.В. Эволюция архитектурно-планировочной структуры населенных пунктов Северного Казахстана в XIX-XX вв.: на примере Акмолинской области. Автореферат на соискание кандидата архитектуры. — 2002. — 197 с.

2. Алпыспаева Г.А. Ярмарочная торговля в Акмолинской области Степного края во второй половине

3. XIX – начале XX века. Вестник Тамбовского университета. Серия: Гуманитарные науки. — № 185. — 2020. — С. 239-248

4. Щеглова Т.К. Ярмарки Западной Сибири и степных областей второй половины XIX века. Из истории российско-азиатск.й торговли. — Барнаул. — 2002. — 158 с.

5. Сундетов С.А. Торговля в Казахстане в начале XX века. Казахстан в канун Октября. — Алма-Ата. — 1969. — 25 с.

6. Чуланов Г. Промышленность дореволюционного Казахстана. (Историко-экономический очерк). — Алма-Ата. — 1960. — 11 с.

7. Асылбеков М.Х. Развитие сети железных дорог Казахстана в конце XIX – начале XX века. Казахстан в канун Октября. — Алма-Ата. — 1969. — 25 с.

8. Абилов К.Ж. История и теория кооперативного движения: Учебно-практическое пособие для дистанционного обучения. — Караганда: КЭУК. — 2003. — 140 с.

9. Мамытова С.Н. О русских предпринимателях в казахстанском Прииртышье во второй половине XIX – начале XX вв. дореволюционной исторической литературе. Вестник Томского государственного университета. — Томск. — № 329. — 2009. — С. 102-105

10. Джаниева Р.М. Социально-экономическое и культурное развитие уездных городов степного края в конце XIX – начале ХХ вв. Автореферат на соискание ученой степени к.и.н. — Омск. — 2007. — 24 с.

11. Козина В.В. Голод в Центральном Казахстане в начале ХХ века и его социально-демографические последствия. Вестник Карагандинского университета. Серия «История. Философия». — № 2(106). — 2022.— С. 221-232

12. Бексеитова А.Т. Ақмола облысының нұсқаулық кітаптары өлке тарихының деректері (ХІХ ғасырдың ІІ жартысы – ХХ ғасырдың басы). — Кокшетау. — 2019. — 125 б.

13. Обзор Акмолинской области за 1907 год. — Омск. — 1908. — 31 с.

14. Обзор Акмолинской области за 1907 год. — Омск. — 1908. — 33 с.

15. Обзор Акмолинской области за 1910 год. — Омск. — 1911. — С. 34-36

16. Материалы по киргизскому землепользованию, собранные и разработанные экспедицией по исследованию степных областей. Акмолинская область Акмолинский уезд. — Чернигов. — Том 3. — 1909. — С. 14-38

17. Памятная книжка и адрес-календарь Акмолинской области на 1912 год. — Омск. — 1914. — 19 с.

18. Памятная книжка Акмолинской области на 1915 год. — Омск. — 1915. — С. 10-18

19. Обзор Акмолинской области за 1915 г. Издание Акмолинского Областного Статистического Комитета. — Омск. — 1917. — С. 27-28

20. Обзор Акмолинской области за 1910 год. — Омск. — 1911. — 60 с.

21. Памятная книжка Акмолинской области на 1915 год. — Омск. — 1917. — С. 36-38