МӘДЕНИЕТ ЖӘНЕ ӨНЕР ҰЙЫМДАРЫН БАСҚАРУДАҒЫ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАУ

Стратегиялық жоспарлау бастапқыда өнеркәсіптік кәсіпорындар үшін бизнестің тиімділігі мен кірістілігін арттыру тәсілі ретінде жасалды. Алайда, уақыт өте келе стратегиялық жоспарлау тұжырымдамасы басқа секторлардағы ұйымдарда, соның ішінде мәдениет пен өнер ұйымдарында кең таралды. Мәдениет және өнер ұйымдары стратегиялық жоспарлауды әртүрлі жолдармен пайдалана алады.

Зерттеудің мақсаты – Қазақстандағы стратегиялық жоспарлау процестерін зерделеу, мемлекеттік мәдениет және өнер мекемелерінде стратегиялық жоспарлау мен басқару жүйесін қалыптастыру бойынша практикалық ұсынымдар ұсыну болып табылады.

Зерттеудің ғылыми және практикалық маңыздылығы, әсіресе қазіргі қоғам мен мәдени индустрияның дамуы тұрғысынан өте жоғары. Мәдениет және өнер ұйымдарын басқарудағы стратегиялық жоспарлау саласындағы зерттеулер тиімді стратегияларды әзірлеуге және сәйкесінше мәдени индустрияның өсуі мен дамуына ықпал етеді.

Зерттеу барысында авторлар мәдениет және өнер ұйымдарында стратегиялық басқару және жоспарлау жүйесін құру бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу, контент-талдау, стратегиялық құжаттарға, мемлекеттік бағдарламаларға және әртүрлі отандық және шетелдік ұйымдардың есептеріне шолу жасады.

Қазақстанда 2021 жылы әзірленген мемлекеттік стратегиялық жоспарлаудың жаңа жүйесі қаралды. Оның елде және аймақта мәдениет пен өнердің дамуына ықпал ететін стратегиялық құжаттарды қалыптастыруға әсері анықталды. Өңірлік, жергілікті және институционалдық деңгейлерде мәдениет пен өнердің дамуын реттейтін қолданыстағы стратегиялық құжаттарға талдау жүргізілді. Талдау стратегиялық жоспарлауда, атап айтқанда, стратегиялық құжаттарды құрылымдауда, ақпараттың ашықтығында және т. б. проблемалар бар екенін көрсетті.

Мәдениет және өнер ұйымдарында стратегиялық басқару және жоспарлау бойынша мұндай зерттеулердің болмауы осы зерттеудің құндылығын растайды.

Жүргізілген зерттеудің практикалық маңыздылығы мәдениет пен өнер саласындағы тиімді стратегиялық басқару және жоспарлау мақсатында стратегиялық құжаттарды қалыптастырудың ұсынылған дәйектілігінде жатыр.

1. Коленько С.Г. Менеджмент в сфере культуры и искусства: учебник и практикум для вузов. — Москва: Издательство Юрайт. — 2024. — 370 с.

2. Молчанова О. П. Стратегический менеджмент некоммерческих организаций: учебник для вузов. — Москва: Издательство Юрайт. — 2024. — 261 с.

3. Суминова Т.Н. Арт-менеджмент как проектный механизм реализации государственной культурной политики. Вестник МГУКИ. — №1(105). — 2022. — С.138-145

4. Дауранов И.Н., Кожумов А.С. Методология формирования эффективной модели государственного стратегического планирования и управления. Economics: the strategy and practice. — 2021. — №16(2). — С.21-31

5. Данные Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. [Электронный ресурс] — URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/social-statistics/stat-culture/ (дата обращения: 20.01.2024)

6. Дороговцева А.А., Князева М.Ф. Применение методов стратегического управления для управления государственным учреждением культуры. Экономический вектор. — 2022. — №2(29). — С.17-20

7. Указ Президента Республики Казахстан от 26 февраля 2021 года №520 «Об Общенациональных приоритетах Республики Казахстан до 2025 года». [Электронный ресурс] — URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000520 (дата обращения: 20.01.2024)

8. Каменских Н.А. Региональное управление и территориальное планирование: стратегическое партнёрство в системе регионального развития. Учебное пособие. — НИЦ ИНФРА-М. — 2023. — 127 с.

9. Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 25 октября 2021 года № 93 «Об утверждении Методики разработки, мониторинга, реализации, оценки и контроля Национального плана развития Республики Казахстан, Плана территориального развития страны, концепций, планов развития государственных органов, планов развития области, города республиканского значения, столицы». [Электронный ресурс] — URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2100024908/history (дата обращения: 20.01.2024)

10. Миссия театра «Шалом». [Электронный ресурс] — URL: https://shalom-theatre.ru/zritelyam/Missiya/ (дата обращения: 28.01.2024)

11. Миссия Новосибирского театра оперы и балета. [Электронный ресурс] — URL: https://novat.ru/theatre/mission/ (дата обращения: 28.01.2024)

12. Миссия Национального академического театра русской драмы им. Леси Украинки. [Электронный ресурс] — URL: https://lesyatheatre.com.ua/ukr/articles/113 (дата обращения: 28.01.2024)

13. Председатель Совета Ассоциации национальных театров России Валерий Фокин – о миссии искусства, консолидации и политике. [Электронный ресурс] — URL: https://yakutia-daily.ru/predsedatel-soveta-assocziaczii-naczionalnyh-teatrov-rossii-valerij-fokin-o-missii-iskusstva-konsolidaczii-i-politike/ (дата обращения: 28.01.2024)