Болашақ мұғалімдердің бастауыш сынып оқушыларын мамандыққа бейімдеуге дайындау мәселесі

Мақала мазмұнында балалардың болашақ мамандық таңдауына мұғалімдердің тиімді әсер ету мәселесі қарастырылған. Дүние жүзінің көптеген елдерінде дәстүрлі мұғалімдерді даярлау практикалық оқыту тәжірибесіне емес, теориялық білім мен дағдыларға бағытталған. Бұл мұғалімдердің оқу процесіне дайындық барысында технологиялық интеграциясымен, жоғары академиялық стандарттарымен сипатталатын жиырма бірінші ғасырдағы өзгерістердің қиындықтарына тап болуына әкелуі мүмкін. Инновациялық модельдерді қолдану сыныпта оқыту үшін қажетті жаңа педагогикалық дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Сонымен қатар, болашақ мұғалімдер өздерінің педагогикалық тәжірибелері туралы ой жүгіртуге және қажетті түзетулер енгізуге мүмкіндік алады.

Тиімді әсер ету мәселесін анықтауда, зерттеу барысында әдістемелік зерттеу жұмысы дайындалды. Әдістемелік зерттеу дизайны бірнеше кезеңдерді қамти отырып «Бастауыш сынып оқушыларын мамандыққа бейімдеудің теориясы мен әдістемесі» атты жеке элективті курс дайындалуда.

Болашақ мұғалімдерді бастауыш сынып оқушыларын мамандыққа бейімдеуге дайындаудың өлшемдері мен көрсеткіштері және деңгейлеріне сәйкес эсксперимент жұмыстары жүргізілді. Экспериментке қатысушыларға болашақ мұғалімдерді бастауыш сынып оқушыларын мамандыққа бейімдеуге дайындаудың өлшемдері мен көрсеткіштеріне сәйкес дайындық деңгейін диагностикалау үшін келесі әдістер қолданылды: әңгіме, сауалнама, мамандыққа бейімдеу деңгейін анықтауға арналған тесттер, арнайы курстар, онлайн курс, семинарлар, пікірталастар, дөңгелек үстелдер өткізу. Эксперименттің барысында бастауыш сынып оқушыларының мамандыққа бейімделуін бақылауды ұйымдастыруға мотивациялық, когнитивті, белсенділік және рефлексивті-өлшемдер бойынша оның қатысушыларының дайындық деңгейінің бастапқы диагностикасы жүргізілді.

1. Romero-Tena, Rosalía, Barragán-Sánchez, R., Llorente-Cejudo, C., & Palacios-Rodríguez, A. (2020). The challenge of initial training for early childhood teachers. A cross sectional study of their digital competences. Sustainability, 12(11), Article 4782.

2. Karasheva, Z., Amirova, A., Ageyeva, L., Jazdykbayeva, M., & Uaidullakyzy, E. (2021). Preparation of future specialists for the formation of educational communication skills for elementary school children. World Journal on Educational Technology: Current Issues, 13(3). P. 467–484.

3. Donitsa-Schmidt, S., & Ramot, R. (2020). Opportunities and challenges: Teacher education in Israel in the Covid-19 pandemic. Journal of Education for Teaching, 46(4). P.586–595.

4. Fuchsova, M., & Korenova, L. (2019). Visualisation in basic science and engineering education of future primary school teachers in human biology education using augmented reality. European Journal of Contemporary Education, 8(1). P. 92–102.

5. Sapargaliyeva, A. Zh., Muratbekova, D. Ye., Aralbaeva, R. K., Zhakipbekova, S. S., & Shynybekova, A. S. (2020). Professional training of future teachers for the development of speech activity of younger schoolchildren. Journal of Intellectual Disability - Diagnosis and Treatment. P. 358–369.

6. Makoviichuk, O., Shulha, A., Shestobuz, O., Pits, I., Prokop, I., & Byhar, H. (2020). Training future primary school teachers in the context of developing constructive skills in younger pupils. Revista Romaneasca pentru Educatie Multidimensionala, 12(1Sup1). P. 232–250.

7. Gerasimov, A. V. (2023). Applied analysis of the problems of career guidance in the context of the development of the system of social partnership in the field of education. Bulletin of Luhansk State Pedagogical University Bulletin, 1(96). P.116–123.

8. Donitsa-Schmidt, S., & Ramot, R. (2020). Opportunities and challenges: Teacher education in Israel in the Covid-19 pandemic. Journal of Education for Teaching, 46(4). P.586–595.

9. Rakhimbaeva, I. E., Korostelev, A. A., Shakirova, I. A., Ayshwarya, B., Nguyen, P. T., Hashim, W., & Maseleno, A. (2019). Integration of the educational and didactic systems in the training of future teachers. International Journal of Applied Exercise Physiology, 8(2.1). P.1131–1136.