Кәсіпкерлік қызмет экономикалық дамудың анықтаушы факторы ретінде

Кәсіпкерлік белсенділік экономикалық дамуға әсер ететін маңызды фактор болып табылады. Бұл үдеріс жаңа кәсіпорындарды құруды, инновациялық қызметті, жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды кеңейтуді және бизнес-үдерістерді жетілдіруді қамтиды. Бұл мақалада осы үдерістерді тиімді қамтамасыз ету арқылы экономикалық дамуға қол жеткізуге болатындығы қарастырылды. Мақалада кәсіпкерлік қызметтің экономикалық дамуға қалай ықпал ететіндігі, оның деңгейіне қандай факторлар әсер ететіні аталды. Мақаланың негізгі мақсаты: Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қызметтің деңгейі елдегі экономикалық даму деңгейіне барынша оң әсер ететіндігін көрсету. Кәсіпкерлікті экономикалық дамудың жеке факторы ретінде қарауға болатындығы қарастырылды.

Зерттеу әдістемесі: мақалада ғылыми ақпараттар жүйелі түрде талданып, бір құрылымға келтірілді. Шетелдік ғалымдардың зерттеулеріндегі кәсіпкерліктің экономикалық дамуға тигізетін әсерлерінің әдістемелерін негізге алатын дедукция әдісі де қолданылды. Зерттеу барысында авторлар деректерді талдау, салыстыру, корреляциялық-регрессиялық талдау әдістерін пайдаланды.

Зерттеу ерекшелегі / құндылығы: мақала қолданыстағы теориялар мен эмпирикалық зерттеулерге шолу жасау арқылы экономикалық дамудағы кәсіпкерлік қызметтің рөлін түсінуге мүмкіндік береді. Бұл кәсіпкерліктің экономикалық өсуді ынталандыратын механизмдері мен шарттары туралы білімді тереңдетуге көмектеседі. Мақаланың теориялық және практикалық маңыздылығы кәсіпкерлік қызметтің экономикалық дамудағы рөлі туралы ғылыми зерттеулерге өз үлесімізді қосуда.

Зерттеу нәтижелері: осы мәселе бойынша отандық және шетел әдебиеттерін зерттеу арқылы кәсіпкерлік қызметтің қазіргі таңдағы өте маңызды рөлін атап көрсете отыра, осы қызмет нәтижелерінің экономикалық дамуға әсері көрсетілген. Кәсіпкерлік қызметтің экономикалық дамуға әсерін бағалау бойынша кейбір зерттеулерге сүйене отырып, аймақтар бойынша панельді деректер регрессиясы бағаланды. Мақаланың негізгі мақсатына сәйкес Қазақстан Республикасының экономикалық даму деңгейіне аймақтардағы түрлі экономикалық көрсеткіштердің қаншалықты және қалай әсер ететіндігі анықталды, соның ішінде тіркелген кәсіпорындар саны, жұмысбастылық, инфляция, сауда ашықтығы сияқты бірнеше факторлар арасыдағы байланыстар көрсетілді.

1. Касым-Жомарт Токаев: Главная задача государства – обеспечение благополучия и качества жизни наших соотечественников. [Электрондық ресурс] — URL: https://www.inform.kz/ru/kasym-zhomart-tokaev-glavnaya-zadacha-gosudarstva-obespechenie-blagopoluchiya-i-kachestva-zhizni-nashih-sootechestvennikov_a3884977 (қаралу уақыты: 05.02.2024).

2. Todaro M.P., Smith S.C. Economic Development. 13th ed. United Kingdom: Pearson Education Limited. [Электрондық ресурс] — URL: https://students.aiu.edu/submissions/profiles/resources/onlineBook/F5v9e6_Economic%20Development-2020.pdf (қаралу уақыты: 15.01.2024).

3. Pitlik H. (2002) The Path of Liberalization and Economic Growth. Kyklos, — Volume 55. Issue 1. — р. 57-80.

4. GEM 2023/2024 (Глобальный мониторинг предпринимательства). [Электронный ресурс] — URL: http://www.gemconsortium.org/ (дата обращения: 15.02.2024).

5. Tavassoli S., Obschonka M., Audretsch D.B. (2021) Entrepreneurship in Cities. Research Policy. Elsevier. — Volume 50. Issue 7.

6. Carree M.A., Thurik A.R. (2003) The Impact of Entrepreneurship on Economic Growth. In: Acs, Z.J., Audretsch, D.B. (eds). Handbook of Entrepreneurship Research. International Handbook Series on Entrepreneurship. — Volume 1. Springer, Boston, MA.

7. Ratten V. (2023) Entrepreneurship: Definitions, opportunities, challenges, and future directions. Global Business and Organizational Excellence. Volume 42. Issue 5.— pages 79-90.

8. Gomes S., Ferreira J.J., Lopes J.М. Entrepreneurial conditions and economic growth in entrepreneurial ecosystems: Evidence from OECD countries. The International Journal of Entrepreneurship and Innovation. — 2023.

9. Audretsch D.B., Belitski M., Guerrero M., Siegel D.S. (2022) Assessing the impact of the UK’s research excellence framework on the relationship between university scholarly output and education and regional economic growth. Academy of Management Learning and Education. Volume 21. Issue 3. pages 394-421.

10. Acs Z.J., Audretsch D.B. (Eds.) (2010) Handbook of entrepreneurship research: An interdisciplinary survey and introduction. Springer. New York. Dordrecht Heidelberg. London. 201 pp. 678.

11. Stel A. (2006) Empirical analysis of entrepreneurship and economic growth (International Studies in Entrepreneurship Series. — Vol. 13. New York: Springer.

12. Stel van A., Barrientos-Marín J., Caçador-Rodrigues L., Millan A., Millan J.M. (2023) Measuring performance differentials across entrepreneurship types. International Entrepreneurship and Management Journal. — Volume 19. Issue 3. pages 981-1016.

13. Audretsch D.B., Belitski M., Caiazza R., Chowdhury F., Menter M. (2023) Entrepreneurial growth, value creation and new technologies. Journal of Technology Transfer. Volume 48. Issue 5. pages 1535-1551.

14. Khyareh M.M. (2023) Entrepreneurship, Financial Development and Economic Growth. Bulletin of Monetary Economics and Banking. — Volume 26. Issue 3. Article 4. pages 469-490.

15. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. «Кәсіпорын статистикасы» бөлімі. — 2010-2024. [Электрондық ресурс] — URL: https://stat.gov.kz/industries/business-statistics/stat-org/publications/5111/ (қаралу уақыты: 15.01.2024).