Құс шаруашылығының инновациялық дамуы: мәселелер және келешегі

Ғылыми зерттеу Қазақстанның құс шаруашылығына инновациялық технологияларды енгізу мәселелерін анықтап, инновациялық дамудың ғылыми негізделген теориялық және практикалық ұсыныстарын әзірлеуге арналған. Зерттеудің мақсаты: Қазақстандағы құс шаруашылығының негізгі даму үрдістерін экономикалық талдау негізінде саланың дамуына кедергі келтіретін факторларды анықтап, инновациялық даму басымдықтарын әзірлеу. Зерттеу нәтижелері: авторлар Қазақстандағы құс шаруашылығын жаңғыртудың басты шектеулерін зерттеп, оның инновациялық әлеуетін анықтады. Жетекші трансұлттық компаниялардың экспорттық мүмкіндіктерін ретроспективті талдау арқылы нақтылап, отандық құс фабрикаларының нарықтағы үлесін және отандық ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының өндірістік әлеуетін бағалады. Зерттеу нәтижелері аймақтық және республикалық деңгейде құс шаруашылығын инновациялық дамыту бағдарламаларын әзірлеуге негіз бола алады. Зерттеу қорытындысы: құс шаруашылығына инновациялық технологияларды енгізу келешекте Қазақстан құс шаруашылығын дамытудың басым бағыты болуы керек. Бұл еңбек өнімділігін арттыруға, материалдық, қаржылық және кадрлық ресурстарды үнемдеуге, экспорт көлемін және ішкі тұтынуды арттыруға, сондай-ақ құс шаруашылығы өнімдері арқылы импортты алмастыру есебінен импорт көлемін азайтуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде, аталған үрдістер отандық құс өнімі саласының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға және оның инвестициялық тартымдылығын күшейтуге ықпал етеді.

1. Коваленко В.В. Инновационные технологии в отрасли птицеводства. Наука без границ.- № 11 (39).- 2019.-С.5-10

2. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2021 – 2030 жылдарға арналған тұжырымдамасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 30 желтоқсандағы № 960 қаулысы. [Электрондық ресурс] — URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P2100000960 (қаралу күні 12.01.2024).

3. 2018-2027 жылдарға арналған Қазақстанда құс шаруашылығын дамытудың салалық бағдарламасы. [Электрондық ресурс] — URL: https://foodindustry.kz/razrabotana-programma-razvitiya-otrasli-ptitsevodstva-rk-na-blizhajshie-10-let/24.11.2021 (қаралу күні 12.01.2024)

4. Жангирова Р.Н. Инновации в развитии аграрного сектора Казахстана. Проблемы агрорынка. - (1):27-33. -2020. - C. 27-33

5. Абжалелова Ш.Р., Ерназарова У.С., Челекбай А.Д. Проблемы развития национальной инновационной системы Казахстана и повышение ее конкурентоспособности. Qainar Journal of Social Science. - 2(1):87-101.- 2023.-C.87-101

6. Санду И., Козерод Ю., Воробьева Н. Инновационное развитие птицеводства как одно из стратегических направлений повышения эффективности в сельскохозяйственном производстве. Экономика, труд, управление в сельском хозяйстве. –№ 5. – 2023. – С. 52-58.

7. Е. А. Капитонова, П. В. Арефьев, Л. П. Мищенко. Органическое птицеводство и стимуляция мясной продуктивности цыплят-бройлеров. Вестник АПК Верхневолжья. - 3 (55) сентябрь.- 2021. – С.57-60.

8. Стамкулова К.У., Стамкулова М.У. Инновационные технологии в птицеводстве Республики Казахстан. Проблемы агрорынка. - №2. -2021. - С.116-122.

9. Gabbassova Zh., Dossanova A., Lim S.S. (2024)Current problems and prospects of poultry industry: innovative vector. Problems of AgriMarket.- №1.P.113-124

10. Татьяна Н. Бармина, Евгения А. Струк, Алиса В. Рудковская, Ольга Ю. Дробязко. Разработка и внедрение инновационных технологий в птицеводстве, обеспечивающих производство высококачественной продукции. Аграрно-пищевые инновации. - № 4(20), 2022.- 2023.-С.42-50.

11. Романова Т.В. Современное состояние производства и реализации мяса бройлеров в странах мира. Вестник науки.- №10 (55) том 4.-2022.- С. 33 - 45.

12. RameshBakhadur Bist, Keshav Bis, Sandesh Poudel, Deepak Subedi, Xiao Yang, Bidur Paneru and et al. (2024) Sustainable poultry farming practices: a critical review of current strategies and future prospects. Poultry Science. Vol. 103. Issue 12. P.33-45.

13. Stefanni Marmelstein, Igor Pinheiro de Araújo Costa, Adilson Vilarinho Terra and et al. (2024) Advancing Efficiency Sustainability in Poultry Farms through Data Envelopment Analysis in a Brazilian Production System. Animals. Vol.14(5) 7267. P.1-25.

14. A. Makarynska, N. Vorona. (2023) Analysis of the poultry meat market and justification of expanding its range. Grain Products and Mixed Fodder’s. Vol.22(3):25-32. March. -P.25-32.

15. Khaidarov, J. Some aspects of improving the efficiency of service to poultry farms. Академические исследования в современной науке. -№3(44). -2024.- P.85–87.

16. Мырзалиев Б.С., Тайжанов Л.Т., Онбаева М.Б. Қазақстанның құс шаруашылығы кешенін дамытудың экономикалық механизмін жетілдіру. Аграрлық нарық проблемалары.- №4.-2019.- Б.102-110

17. Институт птицеводства необходимо создать в Казахстане – эксперты. [Электронный ресурс].-URL: http://ptica.kz/news/institut-pticevodstva-neobhodimo-sozdat-v-kazahstane-eksperty (дата обращения 25.01.2024)

18. Geflügelfleisch: Das sind die fünf größten Unternehmen der Welt.[Электронный ресурс].– URL:https://www.agrarheute.com/tier/gefluegelfleisch-fuenf-groessten-unternehmen-welt-605308 (дата обращения: 12.01.2024).

19. Аналитический обзор ситуации на рынке птицеводческой продукции, декабрь 2024 г. Союз птицеводов Казахстана. [Электронный ресурс].-URL:http://ptica.kz/news/analiticheskij-obzor-situacii-na-rynke-pticevodcheskoj-produkcii-dekabr-2024-g (дата обращения: 12.01.2024).

20. Қазақстан 2023 жылы. Статистикалық жылнама. ҚР Ұлттық статистикалық Бюросы. [Электрондық ресурс].-URL:https://stat.gov.kz/upload/iblock/6e0/845zawete6hojusuneics9id6n95kp0m/%D0%95-03-%D0%93%20(%D0%BA%D0%B0%D0%B7).pdf (қаралу күні 12.01.2024).

21. Аналитический обзор ситуации на рынке птицеводческой продукции, январь 2025 г. Союз птицеводов Казахстана. [Электрондық ресурс].-URL: http://ptica.kz/news/analiticheskij-obzor-situacii-na-rynke-pticevodcheskoj-produkcii-janvar-2025-g. (қаралу күні: 17.03.2024).

22. Қазақстан Республикасындағы кәсіпорындардың инновациялық қызметі туралы. 2023 жыл. 19 серия. Инновациялар статистикасы. ҚР Ұлттық статистикалық Бюросы. [Электрондық ресурс].-URL: https://stat.gov.kz/api/iblock/element/158200/file/kk/ (қаралу күні: 17.03.2024).

23. Әубәкірова Г.М., Исатаева Ф.М. Қазақстан индустриясының инновациялық дамуы. Студенттік топтар кураторларына көмек құрал, 6 жинақ: - 2022.-130 б.