ФИЗИКАҒА ОҚЫТУДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ОЙЛАУ ДЕҢГЕЙЛЕРІ: ҚИЫНДЫҚТАР МЕН МҮМКІНДІКТЕР

Ғылыми ойлау орта мектептегі жаратылыстану пәндерін оқытуда маңызды рөл атқарады, өйткені ол оқушыларға ғылыми құбылыстарды түсіну және талдау үшін қажетті танымдық дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді. Физика сияқты пәндерде бұл түрдегі пайымдауды қалыптастыру оқыту үдерісінде маңызды болып табылады. Бұл зерттеу Гвадалахара университетінің Запопан орталық аймағындағы орта мектеп оқушыларының ғылыми пайымдау деңгейлерін бағалауға бағытталған. Осы мақсатта осы оқу орнына қарасты алты орта мектептің күндізгі бөлімінің екінші семестрінде оқитын n = 351 оқушысына Сыныптағы ғылыми пайымдау тесті жүргізілді. Нәтижелер 336 оқушының ғылыми пайымдау деңгейлерінде айтарлықтай айырмашылық жоқ екенін көрсетті (p = 0,667 > 0,05), бұл оқушылардың эмпирикалық-индуктивті пайымдауға негізделетінін айқындады. Бұл нәтижелер сыныптағы стратегиялар мен іс-әрекеттерді енгізу қажеттілігін көрсетеді, олар комбинаторлық және корреляциялық ойлауды, сондай-ақ айнымалыларды бақылау қабілетін дамытып, ғылыми ойлаудың жоғары деңгейлеріне қол жеткізуге ықпал етеді.

1. OCDE [Organización para la cooperación y el desarrollo económicos]. El programa PISA de la OCDE // El programa PISA de la OCDE qué es y para qué sirve. 2022. P. 34.

2. Organización para la Cooperación y Desarrollo Económico (OCDE). Programa para la Evaluación Internacional de Alumnos PISA 2018. Resultados. 2018.

3. Keating D.P. Cognitive and Brain Development // Handbook of Adolescent Psychology: Second Edition. 2013. P. 45–84.

4. Resbiantoro G., Setiani R., Dwikoranto. A Review of Misconception in Physics: The Diagnosis, Causes,and Remediation // Journal of Turkish Science Education. Ekip Buro Makineleri A., 2022. Vol. 19, № 2. P. 403–427.

5. Zimmerman C. et al. Exploring student facility with “goes like’’’ reasoning in introductory physics.” 2020. P. 605–610.

6. Effendy S., Hartono Y., Ian M. The Ability of Scientific Reasoning and Mastery of Physics Concepts of State Senior High School Students in Palembang City. 2018. Vol. 247, № Iset. P. 504–509.

7. González Lugo S. et al. Diferencias en las funciones ejecutivas de estudiantes de bachillerato con distinto grado de marginación social // Psicumex. 2014. Vol. 4, № 2. P. 71–87.

8. Walker S.P. et al. Inequality in early childhood: Risk and protective factors for early child development // The Lancet. 2011. Vol. 378, № 9799. P. 1325–1338.

9. Subsecretaría de Educación Media Superior. Programa de Estudios Física I. Ciudad de México: Dirección General de Bachillerato, 2018. P. 1–26.

10. Bronkhorst H. et al. Logical Reasoning in Formal and Everyday Reasoning Tasks // Int J Sci Math Educ. International Journal of Science and Mathematics Education (2020). Vol. 18, № 8. P. 1673–1694.

11. Lawson A.E. Can physics develop reasoning? // Phys Today. 1977. Vol. 30, № 2. P. 23–28.

12. Lawson A.E. The development and validation of a classroom test of formal reasoning // J Res Sci Teach. 1978. Vol. 15, № 1. P. 11–24.

13. Nugroho S.E., Waslam. Physics experiment activities to stimulate interest in learning physics and reasoning in high school students // J Phys Conf Ser.. 2020. Vol. 1567, № 2.

14. Yediarani R.D., Maison M., Syarkowi A. Scientific Reasoning Abilities Profile of Junior High School Students in Jambi // Indonesian Journal of Science and Education. 2019. Vol. 3, № 1. P. 21.

15. Díaz Barriga F. Cognición situada y estrategias para el aprendizaje // REDIE: Revista Electrónica de Investigación Educativa. 2003. Vol. 5, № 2. P. 7.