ПРОГРАММАЛАУДАН СТУДЕНТТЕРДІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ МЕН ДЕСКРИПТОРЛАРЫН ЖАСАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Мақалада программалау курсы бойынша студенттердің программалау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған бағалау жүйесін жасау мәселелері қарастырылады. Зерттеудің мақсаты – программалаудан студенттердің когнитивтік, практикалық және алгоритмдік дағдыларын әділ әрі тиімді бағалауға мүмкіндік беретін дескрипторлық бағалау жүйесін жасау.

Кешенді талдаудың нәтижесінде студенттердің программалау дағдыларын нақты бағалауға мүмкіндік беретін программалау курсының айнымалылар мен деректер типтері, шартты операторлар, қайталау құрылымдары, функциялар және параметрлер, қателерді өңдеу мен енгізу/шығару сияқты негізгі бөлімдері таңдалып алынды. Осы бөлімдер негізінде студенттердің білімін бағалау критерийлері және Блум таксономиясының когнитивтік деңгейлеріне сәйкес келетін құрылымдалған бес деңгейлі дескрипторы жасалды. Бұл студенттердің тек теориялық білімін емес, сонымен қатар практикалық шешім қабылдау, логикалық құрылым құра білу және алгоритмдік ойлау қабілеттерін кешенді түрде бағалауға мүмкіндік береді. Дескрипторлар тілдік бейімдеуге икемді етіп құрылып, программалау тілдерінде бағалаудың бірізділігін қамтамасыз етеді.

Жүйе оқытушыларға бағалау үдерісін жүйелі түрде ұйымдастыруға көмектеседі, ал студенттер үшін оқу мақсаттарын нақты түсініп, жеке оқу траекториясын дамытуға бағыт береді, сонымен қатар алдағы оқу кезеңдеріне сапалы дайындалуға ықпал етеді.

1. Morrison, B. B. (2015). Position paper: Assessing knowledge in blocks-based and text-based programming languages. P. 1–3.

2. Daly, C., & Waldron, J. (2004). Assessing the assessment of programming ability. 36(1), PP. 210–213.

3. Renske Weeda, Cruz Izu, Maria Kallia, Erik Barendsen (2020). Towards an Assessment Rubric for EiPE Tasks in Secondary Education: Identifying Quality Indicators and Descriptors. Koli Calling '20: Proceedings of the 20th Koli Calling International Conference on Computing Education Research. 30, P.1–10.

4. Abuaiadah, D., Burrell, C., Bosu, M. F., Joyce, S., & Hajmoosaei, A. (2019). Assessing Learning Outcomes of Course Descriptors Containing Object-Oriented Programming Concepts. New Zealand Journal of Educational Studies, 54(2), P. 345–356.

5. Srikant S., Aggarwal V. (2014) A System to Grade Computer Programming Skills using Machine Learning. Proceedings of the 20th ACM SIGKDD. Р. 1887–1896.

6. Hadibarata T., Hidayat T., Kwabena J. (2024). The Use of Scoring Rubrics in University. Acta Pedagogia Asiana. Vol. 3. PP. 1–12.

7. Abdul M., Mansoureh E., Ahmad M. (2022). Importance and Implications of Theory of Bloom's Taxonomy in Different Fields of Education. Proceedings of the 2nd International Conference on Emerging Technologies and Intelligent Systems. Vol. 573 P. 515-525.

8. Priyanka Gupta Priyanka, Deepti Mehrotra. (2022). Objective Assessment in Java Programming Language Using Rubrics. Journal of Information Technology Education: Innovations in Practice. Vol. 21. P. 155- 173.

9. Mustapha A., Samsudin N.A., Arbaiy N., Mohamed R., Hamid I.R. (2016) Generic Assessment Rubrics for Computer Programming Courses. Turkish Online Journal of Educational Technology. Vol. 15. P. 53-61.

10. Сағымбаева А.Е., Жақсылықов А.Е., Шекербекова Ш.Т., Жамкеева А.Б. Генеративті жасанды интеллект технологиясының программалаудан ЖОО студенттерінің білімін бақылаудағы рөлі. ҚазҰПУ Хабаршы «Физика-математика ғылымдары» серия. – № 3 (87). – 2024. Б. 373-384.

11. Токжигитова Н.К., Дарибаевас К.С. Критериалды бағалау технологиясы және оны оқу үрдісінде қолдану әдістемесі. Торайғыров университетінің хабаршысы, «Физика-математикалық» сериясы. – №4. – 2020. – Б. 87-95.

12. Schellekens L.H., Kremer W.D.J., Van der Schaaf M.F., Van der Vleuten C.P.M., Bok H.G.J. (2023). Between theory and practice: Educators’ perceptions on assessment quality criteria and its impact on student learning. Frontiers in Education. Vol. 8. P. 1-9.

13. Tobler S. (2024). Smart grading: A generative AI-based tool for knowledge-grounded answer evaluation in educational assessments. MethodsX. Vol. 12. P. 1-6.

14. Saito D., Yajima R., Washizaki H., Fukazawa Y. (2021) Validation of Rubric Evaluation for Programming Education. Education Sciences. Vol. 11. P. 1-18.