ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТАУАРЛАР ШЫҒАРЫЛҒАННАН КЕЙІНГІ КЕДЕНДІК БАҚЫЛАУ БӨЛІМШЕЛЕРІ ҚЫЗМЕТІНІҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Мақалада кедендік бақылаудың тиімді бағыты ретінде тауарлар шығарылғаннан кейінгі кедендік бақылау сипатталды. Қазақстандағы тауарлар шығарылғаннан кейінгі кедендік бақылау интеллектуалды, тәуекелге бағытталған және цифрлық тәсілге көшуге бағытталған жүйелі жаңғыртуды талап етеді. Бұл бюджет шығындарын азайтып қана қоймай, сыртқы экономикалық қызметтің ашықтығын арттыруға, адал кәсіпкерлердің өмірін жеңілдетуге және экономикалық құқық бұзушылықпен күресті күшейтуге мүмкіндік береді. Мақаланың мақсаты - Қазақстандағы посткедендік бақылауды ұйымдастырудағы және жүргізудегі проблемалық мәселелерді анықтау және тауарлар шығарылғаннан кейінгі кедендік бақылау бөлімшелерінің қызметін талдау негізінде ұсынымдар әзірлеу болып табылады. Мақалада кедендік тексерулер мен посткедендік бақылаудың теориялық негіздері қарастырылады. Қазақстанда тауарлар шығарылғаннан кейінгі кедендік бақылауды енгізудің орындылығы негізделген. Кедендік бақылаудың зерттелетін бағытының қалыптасу кезеңдері сипатталған. Посткедендік бақылау  бөлімшелерінің тиімділігіне талдау  жүргізілді. Есептеу кезінде жүргізілген кедендік тексерулердің саны, қосымша есептелген және өндірілген кедендік баждардың, салықтар мен өсімпұлдардың сомасы сияқты көрсеткіштер ескерілді. Зерттеу жүйелік және тарихи талдау әдісіне негізделген. Сондай-ақ мемлекеттік кірістер органдарының қызметкерлері жүргізген жұмыс нәтижелерінің деректері негізінде ситуациялық әдіс және статистикалық талдау қолданылды. Мақалада цифрлық құралдарды енгізу арқылы бизнес-процестерді жақсартуға, мамандардың біліктілігін арттыруға және ведомствоаралық ынтымақтастықты жақсартуға бағытталған посткедендік бақылауды жетілдіру бойынша ұсыныстар берілген.

1. Данные по объему внешней торговли. Официальный сайт Министерства торговли и интеграции Республики Казахстан [Электронный ресурс]. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/mti/press/news/details/ (дата обращения 11.12.2022)

2. Внешнеторговый оборот Казахстана в 2022 году достиг исторически максимального уровня. Economic research institute Kazakhstan [Электронный ресурс]. - URL: https://economy.kz/ru/Novosti_instituta/id=5610 (дата обращения 11.12.2022)

3. Кодекс Республики Казахстан «О таможенном регулировании в Республике Казахстан» [подписан Президентом Республики Казахстан Н. Назарбаевым 26 декабря 2017 г.]: офиц. текст: по состоянию на 5 ноября 2018 г. / Алматы: ТОО «Издательство LEM», 2018. - 287с.

4. О ратификации Международной конвенции об упрощении и гармонизации таможенных процедур: Закон Республики Казахстан от 24 февраля 2009 г. № 141-IV // https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z090000141_ (дата обращения 06.01.2023)

5. О ратификации Протокола о присоединении Республики Казахстан к Марракешскому соглашению об учреждении Всемирной торговой организации от 15 апреля 1994 года: Закон Республики Казахстан от 12 октября 2015 года № 356-V ЗРК // https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1500000356. (дата обращения 02.11.2022)

6. Конференция Организации Объединенных Наций по торговле и развитию (ЮНКТАД). Техническое примечание 5 Целевого фонда для переговоров по упрощению процедур торговли: Аудит после таможенной очистки. Нью-Йорк и Женева: Организация Объединенных Наций, 2011.

7. Hossain M. A., Yusuf M. A. Application of post-clearance audit (PCA) as a trade facilitation tool in Bangladesh: Challenges and needed initiatives //World Customs Journal. – 2019. – Т. 13. – №. 1. – С. 153-164.

8. Селезнев В. Ставка на комплексный подход // Таможенное регулирование. Таможенный контроль. - 2015. - № 7. - С. 28–36.

9. Агапова А.В. Возможности применения зарубежного опыта проведения таможенного контроля после выпуска товаров в России//Экономика и экономический менеджмент. 2014. №4. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/vozmozhnosti-primeneniya-zarubezhnogo-opyta-provedeniya-tamozhennogo-kontrolya-posle-vypuska-tovarov-v-rossii (дата обращения 05.02.2023)

10. План нации - 100 конкретных шагов по реализации пяти институциональных реформ Главы государства Нурсултана Назарбаева, май 2015 года [Электронный ресурс]. - URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31977084&pos=4;-55#pos=4;-55 (дата обращения 02.11.2022)

11. Михальский Э. Таможенный контроль после выпуска товаров. - Litres, 2022

12. Об утверждении Положения о Комитете государственных доходов Министерства финансов Республики Казахстан: приказ Министра финансов Республики Казахстан от 14 июня 2016 г. № 306 // https://adilet.zan.kz/rus/docs/G16E0000306. (дата обращения 02.11.2022)

13. Методические рекомендации по отбору участников внешнеэкономической деятельности на основании результатов оценки рисков для проведения камеральных и выездных таможенных проверок: утверждены Председателем КГД МФ РК, март 2021г.

14. Об утверждении положений Департаментов государственных доходов Комитета государственных доходов Министерства финансов Республики Казахстан по областям, городам Астана, Алматы и Шымкент и их территориальных органов: приказ Председателя Комитета государственных доходов Министерства финансов Республики Казахстан от 7 сентября 2016 года № 522 // https://adilet.zan.kz/rus/docs/G16ED000522/history. (дата обращения 07.11.2022)

15. Информация по деятельности подразделений пост-таможенного контроля КГД МФ РК [Электронный ресурс]. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/minfin/documents/1?lang=ru. (дата обращения 07.11.2022)

16. Жеребен Е. В., Липатова Н. Г. Взаимодействие таможенных и налоговых органов при таможенном контроле после выпуска товаров: методология исследования // Вестник Российской таможенной академии – 2019. - № 2. – С. 80-89 [Электронный ресурс]. – URL: https://cyberleninka.ru/article/n/vzaimodeystvie-tamozhennyh-i-nalogovyh-organov-pri-tamozhennom-kontrole-posle-vypuska-tovarov-metodologiya-issledovaniya (дата обращения 15.03.2023)

17. Gebreyesus S. A. Assessment of the Challenges of Post Clearance Audit in Ethiopian Revenue and Customs Authority (a Case of Mekelle Branch office) //Assessment. – 2020. – Т. 11. – №. 6. [Электронный ресурс]. – URL: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://core.ac.uk/download/pdf/304991468.pdf (дата обращения 17.03.2023)

18. О создании рабочих групп при Объединённой коллегии таможенных служб государств-членов Таможенного союза: Решение Объединенной коллегии таможенных служб государств – членов Таможенного союза от 20 окт. 2011 г. №1/6 [Электронный ресурс]. – URL: http://www.translation- centre.am/pdf/Trans_ru/EAEU_Vor/OKTS/OKTS_2011_1_6_ru.pdf. (дата обращения 07.05.2023)

19. Отчеты Министерства финансов Республики Казахстан по исполнению плана [Электронный ресурс]. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/minfin/documents/details/343073?lang=ru. (дата обращения 07.05.2023)