ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЭНДАУМЕНТ-ҚОРЛАР ЖҮЙЕСІ АРҚЫЛЫ ИНВЕСТИЦИЯЛАР ТАРТУДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

Бүгінде Қазақстанда "Нысаналы капитал қорлары (эндаумент-қорлар) туралы "Қазақстан Республикасы Заңының жобасы белсенді талқылануда және эндаумент-қорларды құру жаңа бағыт болып отыр. Коммерциялық емес ұйымдар жанындағы эндаумент-қордың болуы жылдық табыс үлесін және қаржылық тұрақтылықты арттыруға, жоғары оқу орнының беделін көтеруге және қазақстандық ғылымның ұстанымын арттыруға мүмкіндік береді. Бұл мақалада авторлар эндаумент қорларының қызметіне меценаттарды тартудың, сондай-ақ, олар үшін артықшылықты жағдайлар жасаудың маңыздылығы мәселесін қарастырады. Ұйымдық және құқықтық нысандарды жою қажет. Эндаумент қорларын белсенді және дұрыс дамыту үшін қажетті сенімгерлік басқару арқылы жоғары оқу орындарын өзін-өзі қаржыландыруды ұйымдастырудың әлемдік тәжірибесі бола тұра университеттердің әлі де мемлекеттік қаражыландыруды жалғастыруы зерттеудің өзектілігін анықтайды. Донорларды тартуға байланысты кейбір ғылыми мәселелерді шешу ұсыныстары лұл зерттеудің теориялық маңыздылығын білдіреді. Зерттеудің практикалық маңыздылығы - бұл материалды оқу процесінде және осы бағыттағы әрі қарайғы зерттеулерде қолдану мүмкіндігі. Эндаумент-қорларды құрудың нақты реттелген жүйесін құру білім беру саласындағы ауқымды міндеттерді шешуде жаңа инновациялық даму серпініне мүмкіндік береді.

1. Концепция развития высшего образования и науки в РК на 2023-2029 годы. [Электронный ресурс] — URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2300000248 (дата обращения 10.01.2025)

2. Досье на проект Закона Республики Казахстан «О фондах целевого капитала (эндаумент-фондах)» (март 2024 года). [Электронный ресурс] — URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39414281 (дата обращения 10.01.2025)

3. Атлас новых профессий и компетенций в Республике Казахстан. [Электронный ресурс] — URL: https://atlasbt.enbek.kz/ (дата обращения 10.01.2025)

4. Булыгина М., Мундриевская Ю., Александрова Ю. Эндаументы: зарубежная практика. Благотворительный фонд В. Потанина. Эффективная филантропия. [Электронный ресурс] — URL: https://lib.tsu.ru/mminfo/Fund/000792633/000792633.pdf (дата обращения 10.01.2025)

5. Усоскин В., Белоусова В., Чичканов Н. Мировой опыт организации и финансирования НИОКР на примере США и ЕС // Международные процессы. – Т. 17.– № 1 (56). –2019.– С. 38-61. DOI: 10.17994/IT.2019.17.1.56.3

6. Глобальный инновационный индекс 2022. [Электронный ресурс] — URL: https://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/wipo-pub-2000-2022-en-main-report-global-innovation-index-2022-15th-edition.pdf (дата обращения 11.01.2025)

7. Internal Revenue Code. § 501(c)(3). United States Code. 2024. [Электронный ресурс] — URL: https://www.law.cornell.edu/uscode/text/26/501 (дата обращения: 11.01.2025).

8. Franz R., Kranzner S. University Endowments: A Primer. CFA Institute Research Foundation, 2019. [Электронный ресурс] — URL: https://rpc.cfainstitute.org/research/foundation/2019/university-endowments-primer (дата обращения: 11.01.2025).

9. Inland Revenue Authority of Singapore. Tax Deductible Donations. 2025. [Электронный ресурс] — URL: https://www.iras.gov.sg (дата обращения: 11.01.2025).

10. Charity Commission for England and Wales. Charitable Trusts Guidance. 2025. [Электронный ресурс] — URL: https://www.gov.uk/government/organisations/charity-commission (дата обращения: 11.01.2025).

11. Canada Revenue Agency. Gifts and Income Tax. Government of Canada, 2025. [Электронный ресурс] — URL: https://www.canada.ca/en/revenue-agency/services/charities-giving.html (дата обращения: 11.01.2025).

12. Проект Закона Республики Казахстан «О фондах целевого капитала (эндаумент-фондах)». Zakon.kz, 2024. [Электронный ресурс] — URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39414281 (дата обращения: 11.01.2025).

13. Stiftungsgesetz des Landes Baden-Württemberg (StiftG BW). Landesrecht BW, 2025. [Электронный ресурс] — URL: https://www.landesrecht-bw.de (дата обращения: 11.01.2025)