1930 ЖЫЛДАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРІ КЕҢЕСТІК КОМПОЗИТОР Г.Е. БРУСИЛОВСКИЙ КӨЗІМЕН

Мақала авторлары Қазақ Кеңестік автономиясының (1930 жылдар) тарихындағы маңызды кезеңдегі Қазақстандағы қала өмірінің күнделікті өмірін қарастырады. Зерттеудің мақсаты – Е.Г.Брусиловскийдың естеліктерінің маңыздылығын анықтау және 1930 жылдардағы Кеңестік Қазақстандағы күнделікті өмір тарихының дереккөзі ретінде Қазақстанның әртүрлі аймақтарындағы және әртүрлі тарихи жағдайлардағы қала өмірінің күнделікті өмірін зерттеу. 1930 жылдардағы саяси жағдайға қызығушылықпен назар аудара білген Қазақстан Республикасының мәдениеті мен өнерінің ірі қайраткері, кеңестік дәуірдегі қазақ композиторы және суретшісі Е.Г. Брусиловскийдың естеліктері осы кездің сипаттамасын жасауға және шындықты жаңғыртуға ғылыми негіздеме бола алды. Сонымен қатар, композитордың естеліктері республика Тарих және археология ~ История и археология ~ History and archeology К.В.Черепанов, А.С. Уалтаева, қалалары мен оның тұрғындарының қарапайым, күнделікті өмірінің көптеген аспектілерінен жан-жақты ақпарат береді. Авторлар М.Фуконың генеалогиялық әдісіне сүйеніп, арнайы тарихи әдістерді пайдаланды: салыстырмалы талдау, тарихи-типологиялық, проблемалық-хронологиялық, тарихи-жүйелік. Қала тұрғындарының да, ауыл тұрғындарының да күнделікті процестерін зерттеуге маңызды үлес қосқан американдық, еуропалық және ресейлік тарихшылардың еңбектеріне тарихнамалық талдау жасаудың маңызды тұжырымдамалық мәні болды. Зерттеу нысанын зерделеу кезінде Ф.Браудель мен А.Людткенің күнделікті тарихқа арналған жалпы теориялық еңбектері ерекше рөл атқарды. Адамның тәжірибесі мен рефлексиясы арқылы қоғамды және қоғамдағы адамды зерттеудің әдістемелік тәсілдері орыс ғалымдарының еңбектерінде көрініс тапқан. Алынған ғылыми нәтижелер Е.Г.Брусиловскийдың естеліктерінің дереккөз ретінде сапасы мен маңыздылығын анықтауға мүмкіндік берді, сонымен қатар 1930 жылдардағы Қазақстанның қалалық тұрмысы туралы жаңа материалдар ғылыми айналымға енгізілді.

1. Фейерабенд П. Против метода. Очерк анархистской теории познания / Пер. с англ. А. Л. Никифорова. М.: АСТ; Хранитель. – 2007. – 413 с.

2. Фуко М. Археология знания. СПб.: ИЦ «Гуманитарная Академия»; Университетская книга (Серия «Au Pura. Французская коллекция»). – 2004. – 416 с.

3. Бродель Ф. Материальная цивилизация, экономика и капитализм, XV-XVIII вв. (в 3-х т.). Т. 3: Время мира. – М.: Прогресс. – 1992. – 680 с.

4. Людтке А. История повседневности в Германии: новые подходы к изучению труда, войны и власти. Москва: РОССПЭН, 2010. 268 с.

5. Поляков Ю.А. Человек в повседневности. (Исторические аспекты) // Труды Института российской истории РАН. 1999-2000. М.: ИРИ РАН. – 2002. – С. 290-322.

6. Жиромская В.Б. Основные тенденции демографического развития России в XX веке. - М.: Кучково поле; Союз семей военнослужащих России. – 2012. – 320 с.

7. Siegelbaum L., Sokolov A. K., Kosheleva L., Zhuravlev S. Stalinism as a way of life: a narrative in documents. New Haven, CT: Yale University Press Collection. – 2000. – 733 р.

8. Siegelbaum L. Soviet state and society between revolutions, 1918-1929. Cambridge [England]; New York, NY, USA: Cambridge University Press. – 1992. – 284 p.

9. Савельева И. М., Полетаев А.М. Социальные представления о прошлом, или знают ли американцы историю. М.: Новое литературное обозрение. – 2008. – 454 с.

10. Пушкарёва Н. Л. Частная жизнь женщины в доиндустриальной России. X — начало XIX в. Невеста, жена, любовница. М.: Ладомир. – 1997. – 381 с.

11. Пушкарева Н. Л. Предмет и методы изучения «истории повседневности» // Этнографическое обозрение. –2004. – №5. – С. 3-19

12. Фицпатрик Ш. Повседневный сталинизм: социальная история Советской России в 30-е годы: город. М.: Росспэн: Фонд Первого Президента России Б. Н. Ельцина. – 2008. – 332 с.

13. Kiaer K., Naiman E. Everyday Life in Early Soviet Russia: Taking the Revolution Inside. Indiana University Press, – 2006. – 310 p.

14. Лебина Н. Б. Повседневная жизнь советского города: Нормы и аномалии. 1920–1930 годы. СПб.: Журн. "Нева": Издат.-торговый дом "Летний сад": Kikimora. – 1999. – 317 с.

15. Лебина Н.Б. Советская повседневность: нормы и аномалии: от военного коммунизма к большому стилю, М.: Новое Литературное Обозрение. – 2023. – 482.

16. Козлова H. H. Горизонты повседневности советской эпохи: голоса из хора. М.: Ин-т философии РАН. –1996. – 216 с.

17. Сидорчук И. В. Досуг городского населения России в 1918—1935 гг. Санкт-Петербург: ПолитехПресс, –2022. – 608 с.

18. Осокина Е. А. За фасадом "сталинского изобилия" Распределение и рынок в снабжении населения в годы индустриализации, 1927-1941. М.: РОССПЭН. – 1999. – 267 с.

19. Сактаганова З. Г., Абдрахманова К. К. Повседневная жизнь городов Центрального Казахстана в 1945-1953 гг. Караганды: Болашак-Баспа. – 2010. – 252 с.

20. Сактаганова З. Г., Абдрахманова К. К., Досова Б. А., Козина В. В., Елеуханова С. В., Карсыбаева Ж. А., Утебаева А. Д. История городской повседневности Центрального Казахстана в 1946- 1991 годы (с сюжетами демографической и социальной истории) Караганда: «Гласир». – 2017. – 456 с.

21. Козыбаева, 2023 - Козыбаева М.М. история повседневности городского населения Северного Казахстана в 20-30-х гг. ХХ века. Алматы: Институт истории и этнологии имени Ч.Ч. Валиханова. – 2023. – 232 с.

22. Брусиловский Е.Г. Воспоминания с комментариями и иллюстрациями. Алматы: Центр современной культуры «Целинный». – 2023. – 320 с.

23. Русско-китайские отношения в ХХ веке. Т. IV: Советско-китайские отношения. 1937-1945гг. Кн. 1: 1937-1944гг. М., Памятники исторической мысли. – 2000. – 870 с.

24. Государственный архив Восточно-Казахстанской области. – Ф. 2102-П. – Оп. 1. – Д. 147. – Л. 84

25. Государственный архив Восточно-Казахстанской области. – Ф. 2102-П. – Оп. 1. – Д. 147. – Л. 85-86

26. Государственный архив Восточно-Казахстанской области. – Ф. 2102-П. – Оп. 1. – Д. 147. – Л. 43