МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘРТЕБЕСІ: ҰЛЫБРИТАНИЯ, КАНАДА, ГЕРМАНИЯ, ЖАҢА ЗЕЛАНДИЯ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН ҮЛГІСІ

Мемлекеттік қызметкерлер қазіргі қоғамды басқару мен қызмет етуінде маңызды рөл атқарады. Мемлекеттік қызметкерлердің әлеуметтік және экономикалық мәртебесі олардың әл-ауқатын ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік басқару мен басқару құрылымдарындағы тенденцияларды көрсетеді.

Бұл зерттеу мақаласы бес түрлі елдегі: Канада, Ұлыбритания, Германия, Жаңа Зеландия және Қазақстандағы мемлекеттік қызметкерлердің әлеуметтік және экономикалық мәртебесін зерттейді. Мемлекеттік саясаттарды, тәжірибелерді және эмпирикалық деректерді салыстырмалы талдау арқылы бұл зерттеу мемлекеттік қызметшілердің мәртебесіне әсер ететін факторларды және олардың мемлекеттік басқаруға, мемлекеттік қызметтерді көрсетуге және қоғамның дамуына тигізетін салдарын анықтауға бағытталған.

Мақаланың мақсаты бес елдің: Канада, Ұлыбритания, Германия, Жаңа Зеландия және Қазақстанның мемлекеттік қызметшілерінің әлеуметтік-экономикалық мәртебесін және олардың жұмысына қанағаттанушылықты анықтау болып табылады.

Зерттеу нәтижелері Канада, Германия және Жаңа Зеландиядағы мемлекеттік қызметшілер өздерінің әлеуметтік-экономикалық мәртебесіне және мемлекеттік қызметтегі қызметіне қанағаттануы ықтимал екенін көрсетті. Ұлыбритания мен Қазақстанда мемлекеттік қызметте жұмыс істейтіндердің мемлекеттік қызметтегі жұмысына көңілі толмайды. Сондай-ақ зерттеу әрбір елдегі мемлекеттік қызметшілер алдында тұрған ерекше қиындықтар мен мүмкіндіктерге тоқталып, олардың мәртебесін арттыру және тиімді мемлекеттік басқаруды ынталандыру үшін контекстке негізделген тәсілдердің маңыздылығын көрсетеді.

1. OECD. (2021). Government at a Glance 2021, OECD Publishing, Paris. Available at: — URL: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/75f92d89-en/index.html?itemId=/content/component/75f92d89-en [in English] (accessed: 16.09.2021)

2. OECD. (2023). Government at a Glance 2023, OECD Publishing, Paris. P. 63-72 [in English]

3. Obinque C., Arbacan R., Tare J., Vigonte F., & Abante M. (2023). The Nexus Between Job Satisfaction, Socioeconomic Status, and Perceived Stress Among Government Employees in the Context of Cultivating a Strategic Work Environment (IMRAD). Available at: — URL: https://ssrn.com/abstract=4623422 [in English] (accessed: 16.09.2023)

4. Fraser Institute. (2024). The federal government increased the number of public service employees by more than 40%. Available at: — URL: https://www.fraserinstitute.org/article/federal-government-increased-number-of- public-service-employees-by-more-than-40 [in English] (accessed: 21.03.2024)

5. Statistics Canada. Table 14-10-0417-01 Employee wages by occupation, annual. Available at: — URL: https://www150.statcan.gc.ca/t1/tbl1/en/tv.action?pid=1410041701 [in English] (accessed: 21.03.2024)

6. The Government of Canada. Annual Report 2022 to 2023: Building tomorrow’s public service today. Available at: — URL: https://www.canada.ca/en/public-service-commission/services/publications/annual-reports/annual-report-2022-2023.html [in English] (accessed: 17.05.2023)

7. McGrandle J. (2019). Job Satisfaction in the Canadian Public Service: Mitigating Toxicity With Interests. Public Personnel Management. 48(3). P. 369-391 [in English]

8. The UK Government. The civil service in the UK. Available at: — URL: https://www.gov.uk/government/organisations/civil-service/about [in English] (accessed: 17.04.2024)

9. Institute for Government. Civil service staff numbers. Available at: — URL: https://www.instituteforgovernment.org.uk/explainer/civil-service-staff-numbers [in English]. (accessed: 18.05.2024)

10. The Government of RK. National report about the state of the public services in the Republic of Kazakhstan. Available at: — URL: https://www.gov.kz/uploads/2024/4/5/2b570c000ed2ee210152ea19e9f0dcb3 [in English] (accessed: 16.03.2024)

11. The UK Government. Civil Service People Survey: 2022 results. Available at: — URL: https://www.gov.uk/government/publications/civil-service-people-survey-2022-results [in English] (accessed: 11.11.2023)

12. Reichard C., Schröter E. (2021). Civil Service and Public Employment. In: Kuhlmann S., Proeller I., Schimanke D., Ziekow J. (eds) Public Administration in Germany. Governance and Public Management. Palgrave Macmillan, Cham. P. 205-223 [in English]

13. Mehde V. The Civil Service in Germany. Available at: — URL: https://ceridap.eu/the-civil-service-in-germany/?lng=en [in English]. (accessed: 11.12.2023)

14. Kuhlmann S., Proeller I., Schimanke D. & Ziekow J. (2021). Public Administration in Germany. Palgrave Macmillan. P. 271-289 [in English]

15. Kuhlmann S., Wollmann H. (2019). Introduction to Comparative Public Administration: Administrative Systems and Reforms in Europe, Second Edition. P. 132-143 [in English]

16. Tikkanen R., Osborn R., Mossialos E., Djordjevic A. & Wharton G. (2020). International Health Care System Profiles. Germany. Available at: — URL: https://www.commonwealthfund.org/international-health-policy-center/countries/germany [in English] (accessed: 12.11.2020)

17. Public Service Commission. Workforce Data – Wage trends. Available at: — URL: https://www.publicservice.govt.nz/research-and-data/workforce-data-remunerationpay/wage-trends [in English]. (accessed: 11.10.2023)

18. Parlamentary Counsel Office. Public Service Act 2020. Available at: — URL: https://www.legislation.govt.nz/act/public/2020/0040/latest/LMS106159.html [in English] (accessed: 11.02.2024)

19. Scott, R., & Hughes, P. (2023). A spirit of service to the community: public service motivation in the New Zealand public service. Asia Pacific Journal of Public Administration. 45(3). P. 238-243 [in English]

20. ACSH (2023). Public Sector Compensation: A Comparative Review. Astana: Astana Civil Service Hub. 169 р. [in English]

21. Adilet. The Law of the Republic of Kazakhstan on the civil service of the Republic of Kazakhstan dated 23 November 2015 № 416-IV LRK. Available at: — URL: https://adilet.zan.kz/eng/docs/Z1500000416 [in English] (accessed: 18.04.2024)

22. Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan. Number and wages of employees in the Republic of Kazakhstan. Available at: — URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/labor-and-income/stat-wags/publications/117675 [in English] (accessed: 11.11.2023)

23. Bokayev B., Tynyshbayeva А., Shukeyev U., Aitkozhina A. (2023). Social status of civil servants in the social structure of Kazakhstan society. Bulletin of the Kazakh University of Economics, Finance and International Trade, 2023. No. 3 (52). P. 216-223 [in English]

24. Bertram I., Bouwman R., & Tummers L. (2022). Socioeconomic status and public sector worker stereotypes: Results from a representative survey. Public Administration Review, 82(2). P. 237-255 [in English]