ЗАМАНУИ ЦИФРЛАНДЫРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЫҢ МУЗЕЙ ЭКСПОЗИЦИЯЛЫҚ ЖҰМЫСЫНДА ҚОЛДАНЫЛУЫ ЖӨНІНДЕ

Мақалада музей объектілерін көркем-бейнелеу бейімдеудің өзектілігі, сондай-ақ заманауи мультимедиялық және заманауи ақпараттық-техникалық жабдықтардың музейлік ғылыми-зерттеу бағдарламаларын атқарудағы шығармашылық және кәсіби білімнің дамуын қамтамасыз етудегі жаңа тәсілдерін енгізуінің өзектілігі қарастырылады. Музей қызметтерінің айтарлықтай артықшылығы бар жаңа өзекті, инновациялық интерактивті түрлерін ұсыну бойынша сұраныс-ұсыныс мәселелерін тиімді шешу қажеттігі, сонымен қатар, елдік туристік кластерлерге кіретін музейлердің мәртебесін және бәсекеге қабілеттілігін қолдау шараларын арттыру да назарға алынды.

Музей экспозициялық кеңістігіне цифрландыру технологияларын енгізу және интерактивті «тірі» экспозицияларды жасау музей кеңістігінде замануи инфрақұрылым жасау жөніндегі бастамаларды, сондайақ жалпы мәдениет саласында креативті индустрияны дамытуды қолдау тәсілі ретінде айқындалатындығы дәлелденген.

Ғылыми мақалада тарихи профильді бағыттағы музейде дәстүрлі мәдениет пен өнер заттарын пайдалана отырып, заманауи музей технологияларын енгізу процесінің ерекшелігін көрсету және оларды іске асыру контекстінде қарастыру болып табылады.

Бүгінгі күні интерактивтілік, қосымша виртуалды шындық, жасанды интеллект және экспонаттардың 3D проекциялары музейге деген қызуғушылықты жандандырады. Сонымен қатар, жаңа технологиялар музей келушілері үшін экспонаттардың мағынасын «терең» ашуға көмектеседі. Көптеген музейлер әлі күнге дейін инверсиядан, яғни музей тәжірибесінің әдеттегі тәртібін өзгертуден сақ болғанымен, бұл процесті ендігі тоқтатуға қиын болатынын мойындау керек. Осыған байланысты мақалада музей аясында технологиялық жабдықтардың қолдану барысында музей заттарының өзіндік тарихи-мәдени маңыздылығын дұрыс қабылдауға кедергі келтірмейтіндігіне де назар аударуына мән берілген.

1. Воронцова Е.И. Музей как элемент системы информационного обеспечения исторической науки: теоретико-методологические аспекты. Гуманитарные науки в Сибири. — №3. — 2014. — С. 82-85

2. Самарина Н.Г. Музейное источниковедение. Основы музееведения /отв. ред. Э.А. Шулепова. — Москва. — 2015. — С. 67-105

3. Рахманкулова Д.Р. Вещь как мера культуры человека [Текст]: дис. ... канд. филос. наук: 24.00.01 — Нижний Новгород. — 2005. — 175 с.

4. Цуканова В.Н. Источник в музее: музееведческие особенности. Проблемы теории, истории и методики музейной работы: источниковая база музеев. Музейное дело. Сборник научных трудов Государственного центрального музея социально-политической истории России. Вып. 28. — Москва. — 2004. — С. 58-80

5. Шор Ю.М. К характеристике поля гуманитарного знания. Методология гуманитарного знания в перспективе ХХI века»: материалы международной научной конференции. — Вып.12. — Санкт-Петербург. — 2001. — С. 170-172

6. Менш П. Ван. К методологии музеологии. Вопросы музеологии. — №1(9). — 2014. — С. 15-29

7. Мастеница Е.Н. Наследие и музей: проективная модель культурного комплекса. В поисках музейного образа: материалы научной конференции. — СПб.: СПбГУ. — 2007. — С. 96-107

8. Логинова М.В., Притуля А.С. Внедрение иммерсивных практик в деятельности музеев г. Саранска: сотрудничество с приложением «Артефакт». International Journal of Humanities and Natyral Science. vol. 3-2 — (54). — 2021. — P. 153-157

9. Прокопов С.А., Соколовский Н.А. Основы и принципы работы технологии дополненной реальности. Решетневские чтения. Изд.: ФГБОУВО «Сибирский государственный университет науки и технологий имени академика М.Ф. Решетнева». — 2018. — С. 201-203

10. Кудайбергенов Е., Темиртон Г., Карабаева А., Исмагамбетова З.Н. Музей и культурное наследие: традиционные и инновационные (цифровизация) форматы как важнейшие инструменты музейной деятельности. Научно-практический журнал «MUSEUM.KZ». — №4(4). — 2023. — C. 93-98

11. Самашев З., Базарбаева Г., Джумабекова Г., Сунгатай С. Berel-Берел. Альбом. — Алматы. — 2000. — 50 с.

12. Тhe Central State Museum of the Republik of Kazakhstan. Guide. Almaty. 2013. 34 р.

13. Майстровская М.Т. Композиционные тенденции и формы музейной архитектуры, теории и экспозиционной практики конца ХХ века. [Электронный ресурс] — URL: https://catalogfiles/1220_m-tmajstrovskaya-kompozicionnye-tendencii-i-formy-muzejnoj-arhitektury-teorii-i-ehkspozicionnoj-praktiki-konca-khveka.pd (дата обращения: 11.02.2024)

14. Байбурин А.К. Семиотические аспекты функционирования вещей. Этнографическое изучение знаковых средств культуры. — Ленинград. — Наука. — 1989. — 304 с.

15. Иванова А.В. Технологии виртуальной и дополненной реальности: возможности и препятствия применения. [Электронный ресурс] — URL: https://www.jsdrm.ru/jour/article/view/787?locale=ru_RU (дата обращения: 05.05.2023)

16. Иммерсивные технологии – будущее реального и виртуального опыта. [Электронный ресурс] – URL: https://trends.rbc.ru/trends/industry/62d15e099a794704c379cf3b?from=copy#vr (дата обращения: 05.05.2023)

17. Поляков Т.П., Зотова Т.А., Пустовойт Ю.В., Нельзина О.Ю., Корнеева А.А. Экспозиционная деятельность музеев. — Москва. — 2020. — 439 с.