СТУДЕНТТЕРДІҢ ӘДЕБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ЖЕТІЛДІРУ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕГІ БЕЛЛЕТРИСТІК ӨМІРБАЯН ЖАНРЫН ТАЛДАУ (В. Михайловтың роман-эсселерін зерттеу материалдары негізінде)

Бұл ғылыми мақала студенттердің әдеби құзыреттілігін арттыру мақсатында беллетристік өмірбаян (көркем өмірбаян) жанрын оқытудың әдістерін талдауға арналған. Жұмыста аталмыш жанрдың әдебиеттанушы студенттердің дамуына әсері қарастырылады (В.Ф. Михайлов прозасы материалы негізінде). Зерттеудің мақсаты студенттердің әдеби құзыреттілігін жетілдіру құралы ретінде беллетристік өмірбаян жанрын пайдалану және оның нәтижесінің көрінуі. Зерттеудің маңызды нәтижелері В.Ф. Михайлов прозасындағы беллетристік өмірбаян жанрының көрініс табуын, сондай-ақ әдеби құзыреттіліктер ерекшеліктерін анықтауды қамтиды. Зерттеу әдістері әдеби зерттеулерді талдау мен шолуды қамтиды: салыстырмалы талдауды, әдебиетті оқытудағы әртүрлі әдістерді яғни зерттеу, эвристикалық, репродуктивті, жобалау. Зерттеудің теориялық маңыздылығы әдеби жанр ретінде беллетристік өмірбаянның мәні мен ерекшеліктерін түсінуді кеңейту, сондай-ақ осы талдауды педагогикалық қызметте қолдану мүмкіндіктерін анықтау болып табылады.

Ал, практикалық маңыздылығы бұл әдістемені білім беру процесінде студенттердің әдеби құзыреттілігін жақсарту үшін қолдану мүмкіндігі және оқытушылар мен студенттерге осы материалды пайдалану бойынша ұсыныстар әзірлеу. Бұл студенттерге әдеби шығармаларды талдау және сыни ойлау дағдыларын игеруге мүмкіндік береді, сонымен қатар бұл тек білім алуда ғана емес, олардың педагогика саласындағы болашақ кәсіби қызметі үшін де маңызды болып табылады. Зерттеу барысында алынған нәтижелер әдебиетті оқитын студенттер үшін де, әдебиеттану құзыреттілігін дамыту үшін жұмыстанатын оқытушылар үшін де пайдалы болуы мүмкін.

1. Ананьева С.В. Русская проза Казахстана. — Алматы. «Жибек жолы». — 2010. — 102 с.

2. Маркелова Е.А. Типология жанра писательской биографии как литературоведческая проблема. Историческая поэтика жанра. — №5. — 2013 — С. 56-65.

3. Казанцева Г.В. Традиция как литературоведческая категория в контексте изучения беллетризованной биографии. Вестник Челябинского государственного университета. — №35. — 2009. — С. 75-79.

4. Казанцева Г.В. Беллетризованная биография: проблема определения жанра и история жанра. Вопросы филологии. — №3. — 2007. — С. 64-69.

5. Ibrayeva D. Изучение жанра художественной автобиографии в вузе (на примере романа ГК Бельгера «Дом скитальца»). Вестник КазНУ. Серия педагогическая. — Т. 61. — №4. — 2019. — С. 136-145.

6. Уразаева К.Б. Методика преподавания литературы: принципы проектирования и структура элективной дисциплины в магистратуре. [Электронный ресурс]: — URL: https://dspace.enu.kz/bitstream/handle/data/4021/ur.pdf?sequence=1 (дата обращения: 01.06.2024)

7. Баянбаева А.А., Демченко А.С. Интерактивные приемы изучения жанра рассказа в вузе (на примере творчества Б. Канапьянова). Вестник Казахского Национального университета имени аль-Фараби. – Серия филологическая. — № 2 (186) — 2022. — С. 205-212.

8. Джумагалиева У.З. Роман-эссе в творчестве В.Михайлова. Сборник международной научнопрактической конференции «Нургалиевские чтения – ХII: научное сообщество ученых ХХI столетия. Филологические науки». — Астана. — Том 1. — 2023. — С. 85-89

9. Джумагалиева У.З. Валерий Михайлов о Евгении Боратынском: историко-ретроспективный анализ романа-эссе «Боратынский». Keruen. — Т. 81. — №4. — 2023. — С. 153-160.

10. Ананьева С.В. Авторские жанровые стратегии в современной литературе Казахстана. Составители. — 2020. — С. 14-22.

11. Ананьева С., Савельева В. Русская литература. Современная литература народа Казахстана / Под ред. С.В. Ананьевой. — Алматы: Evo Press. — 2014. — С. 70-158.

12. Чечко Т.Н. Способы повышения качества начальной литературоведческой подготовки будущих преподавателей-филологов на основе компетентностного подхода. Вестник Мозырского государственного педагогического университета имени И.П. Шамякина. — №1 (26). — 2010. — С. 61-65.

13. Михайлов В.Ф. Лермонтов: Один меж небом и землей. Камертон. Сетевой литературный и исторический журнал. № 51. Январь 2014. [Электронный ресурс]: — URL: https://webkamerton.ru/2014/11/odin-mezh-nebom-i-zemlyoj-prodolzhenie-nachalo-v-51-52-55-57-59-60 (дата обращения: 11.06.2023)

14. Kalizhanov U. Валерий Михайлов, один меж небом и землей. О Лермонтове. Przegląd Rusycystyczny. — №160. — 2017. — С. 108-111.

15. Михайлов В.Ф. Боратынский. [Электронный ресурс]: — URL: https://biography.wikireading.ru/285028 (дата обращения: 03.06.2024)

16. Михайлов В.Ф. Лермонтов: Один меж небом и землей. Камертон. Сетевой литературный и исторический журнал. № 51. Январь 2014. [Электронный ресурс]: — URL: https://webkamerton.ru/2014/01/odin-mezh-nebom-i-zemlyoj (дата обращения: 03.06.2024)