БЛОКЧЕЙН ЖӘНЕ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫ ЦИФРЛАНДЫРУ: ПОЛЬША МЕН ҚАЗАҚСТАН ТАЛДАУЫ

Мақалада мемлекеттік басқаруда, жылжымайтын мүлікті тіркеуде және қаржы секторында қолдануға баса назар аудара отырып, Қазақстанда блокчейн технологиясын енгізу талданады. Мақала мақсаты - Қазақстанның ілгерілеуін Польшаның неғұрлым дамыған блокчейн-ландшафтымен салыстыру, негізгі проблемалар мен мүмкіндіктерін анықтау. Зерттеуде Қазақстандағы ағымдағы нормативтік-құқықтық базаны бағалау үшін талдау, синтез және салыстыруды қоса алғанда, жалпы ғылыми әдістер пайдаланылды. Зерттеу барысында дамымаған құқықтық инфрақұрылым, техникалық сараптаманың болмауы және іске асырудың айтарлықтай шығындары сияқты бірқатар кедергілер анықталды. Осы мәселелерге қарамастан, блокчейн ашықтықты арттыруға және алаяқтық деңгейін төмендетуге айтарлықтай әлеуетке ие. Зерттеу блокчейн интеграциясын қолдау үшін құқықтық реформалар мен халықаралық ынтымақтастықтың қажеттілігін көрсетеді. Зерттеу нәтижелері Қазақстанның цифрлық трансформация жөніндегі шаралары Польшаның озық тәжірибесін қабылдаудан, әсіресе қолайлы нормативтік-құқықтық ортаны құрудан айтарлықтай пайда көретінін атап көрсетеді. Бұл зерттеу блокчейннің дамушы нарықтардағы құқықтық базалармен өзара әрекеттесуі туралы білімнің артуына ықпал етеді. Қазақстан үшін заңнамалық айқындық пен реттеудің неғұрлым сенімді тетіктеріне қажеттілік бар. Мақалада қол жеткізілген прогреске қарамастан, Қазақстан алдағы жылдары блокчейннің әлеуетін толық пайдалану үшін құқықтық реформалар мен кәсіптік даярлыққа стратегиялық қаражатты инвестициялауы тиіс деген қорытынды жасалады.

1. Akhmetbek Y., Špaček D. (2021) Opportunities and Barriers of Using Blockchain in Public Administration: The Case of Real Estate Registration in Kazakhstan. NISPAcee Journal of Public Administration and Policy. Vol. 14. No. 2. P. 41-64. DOI: https://doi.org/10.2478/nispa-2021-0014

2. Temirzhanov L.A., Syzdykov A.Zh., Sagyimbekov B.Zh. (2020) On the Definition of Cryptocurrency in the Legislation of the Republic of Kazakhstan. Vestnik Evrazijskogo Nacionalnogo Universiteta im L. N. Gumileva. Law. Vol. 2. No. 131. P. 37-43. DOI: https://doi.org/10.32523/2616-6844-2020-131-2-37-43

3. Kaczorowska M. (2019) Blockchain-based Land Registration: Possibilities and Challenges. Masaryk University Journal of Law and Technology. Vol. 13. No. 2. P. 339-360

4. Mazgaj M. (2021) Blockchain-based registration and transfer of shares: Consequences in the area of the law of obligations. In: Digital Technologies and the Law of Obligations. 1st Edition. Routledge, p. 18. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-13397-9_91

5. Akhmetkerey B., Issabayeva S., Bastaubayeva A. (2019) The Formation of the Cryptocurrency Market in the Republic of Kazakhstan: Opportunities and Threats from the Point of View of Economic Security. In: BASIQ International Conference New Trends in Sustainable Business and Consumption, 30 May – 1 June 2019. Bari, Italy. P. 135-142

6. Matskiv H., Smirnova I., Malikova A., Puhachenko O., Dubinina M. (2023) The Application of Blockchain Technology in Accounting and Auditing: Experience of Ukraine and Kazakhstan. Financial & Credit Activity: Problems of Theory & Practice. Vol. 1. No. 48. P. 180-192. DOI: https://doi.org/10.55643/fcaptp.1.48.2023.3955

7. Słapczyński T. (2019). Blockchain technology and cryptocurrencies - legal and tax aspects. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej. Vol. 23. No. 1. P. 31-36

8. Wyczik J. (2023) The Property Law of Crypto Tokens. SSRN. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4620033

9. Wyciślik Ł., Marcinkowska E. (2020) Tracking of Clinical Documentation Based on the Blockchain Technology-A Polish Case Study. Sustainability. Vol. 12. No. 22. P. 9517. DOI: https://doi.org/10.3390/su12229517

10. Mincewicz W. (2021) Cryptocurrencies in the Polish legal system – basic problems and challenges. Roczniki Administracji i Prawa.. Vol. 21. No. 1. P. 75-84

11. Aitimov B.Zh., Ilyassova G.A. (2024) The Scope of Blockchain Technologies: Foreign Practice of Legal Regulation. Bulletin of the Karagandy University. Law Series. Vol. 29. No. 2. P. 122-130.