Ауыл туризмін дамуындағы мемлекеттің рөлі: Қазақстан үшін шетелдердің тәжірибесі

Ауылдық туризм қазіргі заманғы жаһандық сын-қатерлер жағдайында ауыл шаруашылығы аймақтарының тұрақтылығын арттыруда маңызды рөл атқарады. Осындай проблемалардың қатарында урбанизацияның күшеюі, климаттың өзгеруі, экономикалық тұрақсыздық, жұмыссыздықтың өсуі, халықты жұмыспен қамту қажеттілігі, сонымен қатар биоәртүрлілікті, ресурстарды және ұлттық тарихи мұраны сақтау жатады. Алайда, ауылдық аумақтарды қарқынды және жан-жақты дамытудың, оның ішінде көрсетілетін қызметтердің сапасын арттырудың айқын қажеттілігіне қарамастан, ауылдық туризм саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясат әлі анықталған жоқ, осы саладағы мемлекеттік реттеу мен нарықтық тетіктер арасындағы теңгерімді қамтамасыз етудің әзірленген параметрлері жоқ. Мәселелер ұлттық саясатқа бейімдеу мақсатында ауылдық туризмді мемлекеттік қолдаудың табысты әлемдік тәжірибесін зерттеу қажеттілігін көрсетеді.

Мақалада ауыл туризмін мемлекеттік қолдау түрлерінің алуан түрлілігін көрсететін әлемдік көшбасшылардың әртүрлі үлгілері қарастырылады, оның ішінде институционалдық, реттеуші және экономикалық шаралар бұл тәсілдер мен модельдер әртүрлі елдерде сәтті қолданылады; Зерттеу Қазақстанда белсенді қалыптасу сатысында тұрған ауылдық туризм саласындағы мемлекеттік саясатты шетелдік тәжірибені енгізу арқылы айтарлықтай күшейтуге болатынын көрсетті, бұл өсуді жеделдетуге, ауылдық аймақтардың институционалдық дамуына, елдегі ауыл туризмінің бәсекеге қабілеттілігі мен тартымдылығын арттыруға, инвестиция тартуға, дәстүрлерді сақтай отырып, жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.

Халықтың ауыл туризміне деген қызығушылығының артып отырғанын ескере отырып, мемлекеттік қолдау кешенді шараларға, соның ішінде инфрақұрылымды дамытуға, маркетингтік стратегияларға, кәсіпкерлікті қолдауға, инвестициялық тартымды жағдайлар жасауға бағытталуы тиіс.

Зерттеудің мақсаты – ауылдық туризмді мемлекеттік реттеудің озық шетелдік тәжірибесін зерделеу және Қазақстанның ауылдық аймақтарының экономикалық жағдайын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу. Мақалада әлеуметтік-экономикалық процестерді талдаудың жалпы ғылыми және арнайы әдістері, оның ішінде жүйелік, құрылымдық-функционалдық және салыстырмалы тәсілдер, сондай-ақ экономикалық модельдеу қолданылды.

Зерттеу нәтижелерінің теориялық және практикалық маңызы бар, олар ауыл туризмін мемлекеттік қолдаудың тұжырымдамалық негіздері мен әдіснамалық тәсілдерін жүйелеуге ықпал етеді; Тәжірибелік жағынан олар Қазақстанның ауылдық аймақтарының әлеуметтік-экономикалық деңгейі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, оның ішінде оларда туризмді дамытуды жандандыруға бағытталған мемлекеттік саясатты жетілдіру құралдарын ұсынады.

1. Постановление Правительства Республики Казахстан. Концепция развития сельских территорий Республики Казахстан на 2023 – 2027 годы. 28.03.2023. [Электронный ресурс] — URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/sko-akkayiyn/press/article/details/121437 (дата обращения 15.12.2024)

2. Рагимов Т. С. О. Международное туристское право: тенденции и развитие //Журнал зарубежного законодательства и сравнительного правоведения. – 2015. – №. 4 (53). – С. 603-608.

3. Ишбулатов Р. Ф., Матвеева Л.Д., Шайгарданова В.Ю. Особенности государственной политики в сфере сельского туризма в странах Европейского союза. Экономика и финансы (Узбекистан). – 2019. – №. 6. – С. 13-17.

4. Казьмина Е. Б. Развитие услуг сельского туризма в российских регионах //Автореф. дисс. на соиск. уч. степ. к. э. н.-М. – 2012.- С. 28-40.

5. Дубиничева Л. В., Советов П. М. Агротуризм в развитии сельских территорий //Проблемы развития территории. – 2009. – Т. 46. – № 2. – С. 48-55.

6. Трухачев А. В. Концепции и модели развития сельского туризма за рубежом //Сервис в России и за рубежом. – 2016. – Т. 10. – № 7 (68). – С. 34-43.

7. USDA (Ministry of Agriculture). [Электронный ресурс] — URL: https://www.usda.gov (дата обращения 15.02.2024)

8. Rural tourism. [Электронный ресурс] — URL: http://tourism.gov.in/TourismDivision/AboutContent.aspx?Name=Tourism%20Infrastructure%20Development&CID=7&INO=10 (дата обращения 02.02.2024).

9. News, insights and resources for tourism and business events professionals. [Электронный ресурс] — URL: // https://www.visitbritain.org/ (дата обращения 05.02.2024).

10. Платнова Ю. В. Применение немецкого опыта развития агротуризма в Ярославской области Российской Федерации //Все о туризме: туристская библиотека. [Электронный ресурс] — URL: http://tourlib.net/statti_tourism/platonova.htm (дата обращения 20.01.2025).

11. European Commission – Tourism: Официальный сайт ЕС по туризму. [Электронный ресурс] — URL: https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/tourism_en_ (дата обращения 29.01.2024).

12. Ministry of Tourism. [Электронный ресурс] — URL: https://tourism.gov.in/ (дата обращения 15.02.2024)