ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ТАНЫМ ӘДІСТЕРІ: АНАЛОГИЯЛАР МЕН МОДЕЛЬДЕР

Мақалада физика және басқа да жаратылыстану пәндерін оқыту процесінде бақылау, эксперимент, математикалық әдістердің қолданылуымен қатар, ғылыми таным әдісі және шығармашылық қызмет түрі ретінде аналогиялар менмодельдерді жүйелі қолданудың қажеттілігі қарастырылады.
Физикалық заңдылықтар мен құбылыстарды және олардың абстрактілі ұғымдарын түсінудегі аналогия мен модельдер әдісін қолданудың маңыздылығы айқындалған. Заманауи техникалық оқыту құралдары – компьютер және физика бойынша мультимедиялық оқыту бағдарламаларын қолданып, аналогиялар мен модельдер әдісін тиімді пайдалануға болады. Білім сапасын арттыруға және оқушыларға психологиялық жүктемесін азайтуға ықпал ететін аналогиялар мен модельдер физика пәнін оқытудағы таным объектісі және таным құралы ретінде талданған. Авторлар физика пәнін оқытудағы жасақтаған компьютерлік модельдерді ұсынады.
Оқушылардың іскерлік дағдыларын калыптастыратын, шығармашылық қабілетін дамытуға негізделген аналогия мен модельдеу әдісінің тиімділігі эксперимент жүзінде тексеріліп, нәтижесі берілген.
Мектептегі физика курсында аналогия мен модельдеуді оқу танымы әдісі ретінде қолдану мектептегі физикалық білім берудің негізгі міндеттерінің бірі. Әлемнің қазіргі ғылыми бейнесі туралы дұрыс идеялардың, ғылыми дүниетанымның қалыптасуына, білім алушылардың шығармашылық ойлауына, құбылыстар, процестер, объектілер туралы ғылыми зерттеулер жүргізуіне мүмкіндіктер береді. Мақала мақсаты - мектепте физика курсын оқытуда ғылыми таным әдістері: аналогия мен модельдеуді қолдану қарастыру, зерттеу.

1. Жусупкалиева Г., Куанбаева Б., Салтанова Г., Тумышева А. & Рахметов М. (2023). Физикалық есептерді шығару үдерісінде STEM технологиясын қолдану. Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Хабаршысы, 4, Б.119-130

2. Li Y., Hibbard R., Sercombe P., Kelk A. & Xu C. (2021). Inspiring and engaging high school students with science and technology education in regional Australia. STEM Educ., 1(2), 114 p.

3. Имашев Г., Куанбаева Б.У., Тумышева А. А., & Салыкбаева Ж. (2021). Усиление политехнической направленности изучения курса физики в соответствии с уровнем развития современной техник. Мир науки, культуры, образования, 4 (89), С. 35-38

4. Bocharova J.Yu., Bagachuk A.V., & Safonova M.V. (2020). The role of educational results in designing a model of pedagogical internship in engineering and technology. Perspektivy nauki i obrazovania – Perspectives of Science and Education, 45(3), С. 508-516

5. Зубова Н. В., & Даммер М. Д. (2021). Реализация идей STEM-образования на занятиях по физике в технологическом вузе. ББК 74.58: 74.202 С56, 4, 143 с.

6. Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы (2023, 28 наурыз). № 248 қаулысы. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P2300000248. (қаралған уақыты 10.01.2023)

7. Обухов А. С., & Ловягин С. А. (2020). Задания для практики STEM-образования: от суммы частных задач и учебных дисциплин к целостному деятельностному междисциплинарному подходу. Исследователь, 2 (30), С. 63–80

8. Чихачева О.А. (2020). STEM-технологии в современном образовании. Современное образование: наука и практика, 1, С. 26-31

9. Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің Бұйрығы. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы: 2022 жылдың 3 тамызда, №348 бекітілген. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2200029031. (қаралған уақыты 10.01.2023)

10. Кудинов В. В. (2023). Модель подготовки будущего учителя физики на основе междисциплинарных и прикладных подходов STEM-образования. Интеграция методической (научно-методической) работы и системы повышения квалификации кадров, 2(30), С.129–138