МҰРАТ МӨНКЕҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ АЛТЫН ОРДА ТАРИХЫ: ЫДЫРАУЫ МЕН ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛҒАНҒА ДЕЙНГІ КЕЗЕҢ

Мақалада қазақ жырау Мұрат Монкеұлының еңбектеріндегі Алтын Орда тарихына байланысты кейбір мәселелер қарастырылған. Оның ыдырауынан бастап Қазақ хандығының құрылуына дейін. Мақалада қазақ ақындары мен жырауларының шығармаларындағы ең құнды деректер мен мәліметтер пайдаланылды. Қазіргі уақытта Елбасы Н. А. Назарбаевтың «Болашаққа көзқарас: қоғамдық сананың жаңғыруы» және «Ұлы даланың жеті қыры» мақалалары аясында Қазақстан тарихының кейбір аспектілерін зерттеуге, жалпылауға және талдауға көп көңіл бөлінуде. Осыған орай, қазақ ақындары мен жырауларының еңбектеріндегі қол жетімді фактілер мен ақпараттардың ең құнды көздері ретінде пайдаланудың маңызы зор. Мәселен, 1999 жылы Сарайшық тарихи мемориалдық кешенін жасақтау барысында, Алтын Орда мен Қазақ хандарының кенсенесін тұрғызу кезінде қазақтың белгілі жырауы мен ақыны Шынияз Шанайұлының айтқан деректері мен пайымдаулары сол кездегі тарихи шындықты қалпына келтіруде аса құнды деректер қатарына жатқызылды. Ал, ХІХ ғасырдағы қазақтың белгілі, зар заман жырауы атанып кеткен Мұрат Монкеұлының туындылары - тарихи фактілер мен мәліметтердің нағыз ашылмаған қазынасы. Мұрат Монкеұлының еңбектерін алғашқы зерттеушілердің бірі - профессор Х. Досмұхамедов.

Алтын Орда, Мұрат Монкеұлы, қазақ мемлекетхандығы, алтынорда хандары

1. Х. Досмухамедов Избранное.,Алматы., 1998. - С 94 стр.

2. М. Монкеулы Три крова.,А., 1991. - С 12 стр.

3. М. Монкеулы Три крова.,А., 1991. - С 115 стр.

4. М. Монкеулы Три крова.,А., 1991. - С 116 стр.

5. История Казахстана в 5- томах. 2- том., А., 1998.- С 56.

6. Айбын. Энциклопедия. Алматы. 2011. - С 880 стр.

7. Айбын. Энциклопедия. Алматы. 2011. - С 752 стр.

8. Айбын. Энциклопедия. Алматы. 2011. - С 654.

9. История Казахстана в 5- томах. 2- том., А., 1998.- С 100.

10. К.Аманжолов, К. Рахметов История тюркских народов. Алматы. 1997.- С 84.

11. М. Монкеулы Три крова. Алма -Ата. 1991. - С 114.

12. История Казахстана в 5- томах. 2- том., А., 1998. - 108