ЖАЙЫҚ ӨЗЕНІНДЕГІ БАЛЫҚТАРДЫҢ ҚОРЕҚТЕНУ СПЕКТРІ ЖӘНЕ КОМПОНЕНТТЕРІ

Мақалада Жайық өзеніндегі жартылай өткінші балықтардың қоректенуіне баға беріледі. Жинақталған сынамалар ғылыми зерттеу жұмыстарына бөлінген квота есебінде жүргізілді. Балықтың қоректенуін зерттеу әдістемесіне сәйкес, сүзекі ауымен жүргізілді. Көксерке, табан балықтарының қоректенуі бойынша материалдар, жазғы жайлып оңалу, өсіу кезеңінде зерттелді. Балық биологиялық көрсеткіштері, қорегі құрамдық бөліктерінің кездесу жиілігі және ішек-қарын толтыру индексі анықталды. Зерттеулер Жайық өзені бойында орналасқан зерттеу бекеттерінде: «Төменгі Татарский», «Еркінқала», «Төменгі Дамбы», «Кіші Дамбы» жазғы кезеңдегі ауланған балықтардың, қоректену құрамдық бөліктеріне сипаттама берілді. Балықтардың қоректенуі көбінесе орта жағдайына, қоршаған су айдынына байланысты. Балықтардың қоректенуі жас ерекшелігіне қарай, қоректерінің сапалық құрамы да өзгереді. Балықтың қоректену белсенділігіне, балықтың қалыпты өмір сүру жағдайлары, су температурасы мен оттегінің құрамы айтарлықтай әсер етеді. Балықтардың әрбір түрі белгілі бір азықтық организмдермен қоректенетіні белгілі. Қорек түріне және оны аулау тәсілдеріне немесе тамақтану сипатына байланысты балықтар жыртқыш және «жыртқыш емес» болып бөлінеді. Балықтарды негізінен жыртқыштар жейді, ал олардың түрлері көксерке, шортан - тұщы су айдындарының мекендеушілері. «Жыртқыш емес» табан балықтарының қорегі: бентофагтар, планктофагтар және өсімдік тектес балдырлар болып бөлінеді. Жартылай өткінші балықтар жыртқыш-көксерке және жыртқыш емес табан балықтарының қоректенуі зерттелді.

Жайық өзені, табан, көксерке, ұзындығы, салмағы, асқазан, ішек, қоректену

1. Шапошникова Г.Х. Биология и распределение рыб в реках Уральского типа. «Наука», М., 1964, 67 с.

2. Петрова А.Н., Ахмедзянов Ф.И. Влияние гидрологического режима на эффективность естественного воспроизводства полупроходных видов рыб реки Урал// Биологические ресурсы Каспийского моря. Махачкала: Изд-во ДагФАН СССР, 1989-С.58-66.

3. В.Н.Беляева, Е.Н.Казанчеев, В.М.Растопов Каспийское море и промысловые ресурсы - Москва наука 1989-С.124

4. Иванов В.П., Комарова Г.В. Рыбы Каспийского моря - Астрахань Издательство-АГТУ-С.110-111

5. Иванов В.П., Сокольский А.Ф. Науные основы стратегии защиты биологических ресурсов Каспийского моря от нефтяного загрязнения. Астрахань. Издательство КаспНИИРХ, 2000 - 95 с.

6. Правдин И.Ф. Руководство по изучению рыб.- М.: Пищевая промышленность, 1966. - 376с.

7. Бокова Е.Б., Джунусова М.М., Бектемиров Ж. Состояние естественного воспроизводства полупроходных видов рыб в условиях изменения гидрологического режима р.Жайык. /Атырауский государственный университет имени Х.Досмухамедова Вестник научный журнал /№13 сентябрь Атырау. 2019. С.128.

8. Камиева Т.Н. Жайық өзенін ерекше қорғалатын табиғи аймақ приморский каналындағы қәсіпшілік балық турлерінің жағдайы. /Атырауский государственный университет им Х.Досмухамедова / Вестник научный журнал №1. Атырау, 2020 г наурыз С.170