ЖАЙЫҚ ӨЗЕНІНДЕГІ КӘСІПШІЛІК БАЛЫҚ АУЛАУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ

Жайық өзеніндегі барлық балық кәсіпшілігі учаскесіндегі жартылай өтетін, өткінші балық түрлерінің қазіргі жағдайы және оларды кәсіптік пайдалану бойынша материалдарға талдау жүргізілді. Балық аулау объектілері үшін гидрологиялық жағдайлардың және кәсіпшілікке әсер ететін негізгі факторлардың қысқаша сипаттамасы берілген. Кәсіпшілік балықтардың өсімін молайтудың тиімділігін анықтайтын ең маңызды гидрологиялық факторлар судың су ағынының көлемі болып табылады. Өзен ағынының жоғарғы бөлігінде реттелуі және әртүрлі қажеттіліктерге айтарлықтай су алу, төменгі ағынның жылдық ағысы көлемінің төмендеуінің негізгі себептері болып табылады. Жайық өзенінің суы соңғы онжылдықта тайыз болып келеді.Жайықтың суының тайыздануына және сағаға жақын жердегі теңіздегі экологиялық жағдайлардың нашарлауына қарамастан, Жайық өзінің балық кәсіпшілігі сақталуда. Жайық өзеніндегі биоресурстардың табиғи жағдайда өсіп жетілуі өзенінің су ағынының әсеріне байланысты. Қазіргі уақытта кәсіпшіліктің негізін жартылай өткінші және өзен балықтары құрайды, олардың көбеюі көктемгі су тасқыны режиміне байланысты (табан, сазан және көксерке т.б) түрлерге, бұл олардың қорларының көбеуіне және су тасқынына тәуелді емес балықтарға (жайын, шортан, басқа тұщы су балықтары) әсер етеді. Бекіре тұқымдас балықтарының аулануын талдауда өсуі өте төмен деңгейде жүретіндігін көрсетеді.

Жайық өзені, гидрология, жартылай өтетін балықтар, кәсіпшілік, аулау көлемі

1. Шапошникова Г.Х. Биология и распределение рыб в реках Уральского типа. «Наука», М., 1964, 67 с.

2. Петрова А.Н., Ахмедзянов Ф.И. Влияние гидрологического режима на эффективность естественного воспроизводства полупроходных видов рыб реки Урал// Биологические ресурсы Каспийского моря. Махачкала: Изд-во ДагФАН СССР, 1989-С.58-66.

3. Каспийское море и промысловые ресурсы - Москва наука 1989-С.124

4. Иванов В.П., Комарова Г.В. Рыбы Каспийского моря - Астрахань Издательство-АГТУ-С.110-111

5. Иванов В.П., Сокольский А.Ф. Науные основы стратегии защиты биологических ресурсов Каспийского моря от нефтяного загрязнения. Астрахань. Издательство КаспНИИРХ, 2000 - 95 с.

6. Правдин И.Ф. Руководство по изучению рыб.- М.: Пищевая промышленность,1966. - 376с.

7. Бокова Е.Б., Джунусова Г.Г., Бектемиров Ж. Состояние естественного воспроизводства полупроходных видов рыб в условиях изменения гидрологического режима р.Жайык. Вестник №13.Атырауский государственный университет. Атырау, 2019 г сентябрь С. 120.

8. Камиева Т.Н. Жайық өзенін ереқше қорғалатын табиғи аймақ приморский каналындағы қәсіпшілік балық турлерінің жағдайы. Вестник №1. Атырауский государственный университетАтырау, 2020ж. наурыз С. 170.