ЖАЙЫҚ ӨЗЕНІНІҢ ТӨМЕНГІ САҒАСЫНЫҢ ЕРІГЕН ОТТЕГІ РЕЖИМІ

Мақалада Жайық өзеніндегі еріген оттегінің құрамы мен сутегі көрсеткіші қарастырылды. Су температурасы, сутегі, биогенді және оттегі режимінің маусымдық динамикасы зерттелді. Зерттеу жылдарындағы Жайық өзені суындағы еріген оттегінің құрамы берілген. Зерттеудің барлық маусымында суда ерітілген оттегінің концентрациясы әр маусымда өзгерісте болғандығы анықталды. Зерттеу нәтижесінде көктемгі кезеңде станцияларда суда еріген оттегінің орташа деңгейі -5,7 мг/дм3 аралығында болды. Ал жаз мезгілінде өзендегі еріген оттегі 7,2-8,7мг/дм3.аумағында болатыны анықталды. Көп жылдық зерттеу деректері бойынша Жайық өзенінің оттегі режимі 5,6-дан 14,4 мг/дм³. -ге шамасында болды. Жайық өзенінің суындағы оттегімен қанығудың ең төмен көрсеткіші 2019 жылы тіркелді. Жалпы, бақылау кезеңінде судағы оттегі құрамы біршама төмендейді, бірақ оның жылдық ағын мөлшеріне тәуелділігінің нақты заңдылықтары жоқ екендігі, судағы оттегі төмендеуінің белгілі бір тенденциялары қарастырылған. 2002-2009 жж. орташа алғанда суда оттегінің құрамы жылдық су ағыны 7,8 км3 деңгейінде 9,2 мг/дм3 құрады. 2012-2019 жылдар аралығында оттегі құрамы 1,0 мг/дм3 азайды, бірақ жылдық су ағыны іс жүзінде өзгермегендігі анықталды (7,8 км3).

оттегі, еріген оттегі, Жайық өзені, гидробионттар, балықшаруашылығы, оттегі режимі, концентрация, маусымдық динамикасы

1. Асылбекова С.Ж. Балық ресурстарына антропогендік факторлардың теріс әсерін төмендету жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында Жайық өзенінің зерттеу ауданында мекендейтін балық организмдеріндегі патологиялық өзгерістерді зерттеу жөнінде кешенді зерттеулер жүргізу және оның Жайық өзенінің ихтиофаунасына әсері ҒЗЖ есебі / “БШ ҒӨО” ЖШС; Атырау, 2019ж. - 170 б.

2. Масленникова Н.Н. Определение содержания кислорода в воде оптическими методами // Новая наука: теоретический и практический взгляд: Международное научное педогогические издание по итогам международной научно- практической конференции (Ижевск, 4 февраля 2017) Стерлитамак: АМИ 2017.-№ 2-2.-С 113-115.

3. Локтионова Е.Г., Яковлева Л.В. Определение содержание растворенного кислорода и биологического потребления кислорода для оценки качества речной воды / Экология и промышленность России.- Астрахань,2011.-С.34-35.

4. Руководство по химическому анализу поверхностных вод суши.- Л.: Гидрометеоиздат, 1977. - 541 с.

5. Лурье Ю.Ю Унифицированные методы анализа вод/Под ред. - М.: Химия, 1973. - 76 с.

6. Кадимов Е.Л., Уразгалиева Р. Сравнительный анализ данных гидрологического режима р.Кигаш. Атырауский государственный университет имени Х.Досмухамедова Вестник(научный журнал)// №13 сентябрь Атырау. 2019. С.125.

7. Бокова Е.Б., Джунусова М.М., Бектемиров Ж. Состояние естественного воспроизводства полупроходных видов рыб в условиях изменения гидрологического режима р.Жайык. //Атырауский государственный университет имени Х.Досмухамедова Вестник (научный журнал) /№13 сентябрь Атырау. Атырау. 2019. С.128.