ПОЛИАКРИЛАМИД – ҚОСПАСЫНЫҢ ИОНДЫҚ ЕМЕС БЕТКІ БЕЛСЕНДІ ЗАТТАРМЕН ЖАЛАҢ СОЗЫЛУЫ

Бұл жұмыстың мақсаты - полиакриламидтің (ПАА) иондық емес БАЗ-мен қоспаларының беттік қасиеттерін зерттеу. Бұл жұмыста 1 * 10-5 ÷ 1 * 10-3 негіз- моль/л концентрация шегінде ПAA беттік керілуінің төмендеуінің кинетикалық қисықтары алынды. Беттік керілудің тепе-теңдік мәндері негізінде полиакриламид (ПАА) беттік белсенді заттармен - иондық емес амфотерлі N,N - диметилдодециламин N-оксид (ДМДАО) және иондық емес кокоамидопропил бетаин (КАПБ) негізіндегі композициялық қоспалардың сулы ерітінділерінің беттік керілуінің изотермалары алынды. Төмен концентрациялар аймағында полимер - беттік-активті заттың композицияларының беткі керілуі төмен болатындығы көрсетілген, бұл жеке беттік-активті заттармен салыстырғанда беттік-белсенді заттың - ПАА композиттерінің беттік белсенділігінің жоғарылауымен байланысты. Беттік керілу изотермаларынан БАЗ мен БАЗ-композицияларының критикалық мицелла түзілу концентрациялары (КМТК) анықталды. Полимер - БАЗ КМТК шамалары ДМДАО – ПАА қоспасы ұшін бір реттік шамаға төмендейды, КАПБ - ПАА қоспасы үшін екі реттік шамадан жоғары деңгейге төмендейді, бұл сонымен қатар беттік-активті зат - полимер қоспаларының беттік активтілігінің жоғарылағанын көрсетеді. Көбіктер мен эмульсиялар үшін тұрақтандырғыш ретінде беттік-активті заттармен ПАА композицияларын қолдану тиімді эмульгаторлар мен көбіктүзгіштерді дамытудың перспективаларын ашады.

1. Холмберг К., Йёнссон Б., Кронберг Б., Линдман Б. Поверхностно-активные вещества и полимеры в водных растворах. – М.: БИНОМ. Лаборатория знаний, 2009. - 528 с.

2. Шинода А., Накагава Г., Тамамуси Б., Исемура Т. Коллоидные поверхностно-активные вещества. Физико-химические свойcтва.- М.:Мир, 1996.-С. 203.

3. Липатов Ю.С., Сергеева Л.М. Aдсорбция полимеров. Киев: Наукова думка, 1972.196 с.

4. Фазулзянов Р.Р., Елпидинский А.А., Гречухина А.А. Исследование деэмульгирующих и поверхностных свойств композиционных реагентов для нефтепромыслов // Вестник Казан. технол. ун-та. – 2011. – Т. 14, №10. – С. 169-172.

5. Арнольд К., Стюарт М. Справочник по оборудованию для комплексной подготовки нефти. Премиум Инжиниринг - 3 изд. - 2011. - С. 776.

6. Очилов А. А., Олимов Б. С. Деэмульгаторы для разрушения устойчивых водонефтяных эмульсий // Вопросы науки и образования - 2016. -С. 144

7. Кучер Р.В., Сердюк А.И., Львов В.Г. Влияние добавок ПАВ на физико-химические свойства растворов полимеров, эффективно снижающих гидродинамическое сопротивление воды // V Всесоюз. конф. "ПАВ и сырье-для них: Тез. докл., Шебекино, 1979. -С. 33.

8. Мусабеков К.Б., Жубанов Б.А., Измайлова В.Н., Сумм Б.Д. Межфозные слои полиэлектролитов. Алма-Ата:Наука. 1987. 112С.

9. Handbook of Applied Surface and Colloid Chemistry. Edited by Krister Holmberg. John Wiley & Sons, Ltd., 2001.

10. Razavizadeh B.M., Mousavi-Khoshdel M., Gharibi H., Behjatmanesh-Ardakani R., Javadian S., Sohrabi B. Thermodynamic studies of mixed ionic/nonionic surfactant systems. // J. Colloid and Interface Sci. 2004. V.276. P. 197-207.

11. Rosen M.J. Surfactants and Interfacial Phenomena. Third Edition. J. Wiley & Sons, Inc. New York, 2004.