ЭМОЦИОНАЛДЫ ИНТЕЛЛЕКТ ЖӘНЕ ОНЫ ДАМЫТУҒА АРНАЛҒАН ЖАТТЫҒУЛАР

Мақалада эмоционалды интеллект арқылы адамның өзінің және басқалардың эмоцияларын түсіну қабілетін және өзінің эмоционалдық жағдайына бейімделуін, өзінің де, басқалардың да эмоцияларын басқару жолдары қарастырылған. Бұл ұсынылып отырған зерттеу тақырыбы бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі болып отыр. Зерттеу жұмысының барысында, осы саланы зерттеп жүрген Ресейлік және шетелдік ғалымдар тұжырымдамалары талданды. Ғалымдар эмоционалды интеллектке «өзінің және басқалардың сезімдері мен эмоцияларын бақылай білу, оларды ажырата білу және осы ақпаратты адамның ойлауы мен іс-әрекетіне бағыт-бағдар беру үшін пайдалана білу» деп анықтайды. Арнайы жаттығулар арқылы тұлғалық даму, тұлғааралық қарым-қатынасты реттей бастады, яғни эмоционалдық интеллект іс жүзінде жұмыс істей бастады.
Эмоционалды интеллектіні дамыту арқылы берілген жаттығуларды тиімді пайдалану нәтижесінде қоғамда бейімделгіш және өз мақсаттарына қол жеткізе алатын адамдар ретінде көрінеді, өйткені олар өздерінің және басқалардың эмоцияларын түсінеді, эмпатикалық және қарым-қатынаста өз эмоцияларын басқара алады. Тұлға дамуындағы эмоционалдық интеллекттің рөлін зерттеуші ғалымдар еңбектерін саралай отырып, ЭИ – адамның өмір сүру барысында оның деңгейі мен жеке ерекшеліктерінің негізінде жатқан бірқатар факторлардың әсерінен қалыптасатын психологиялық құрылым деген қорытынды жасауға болады.

1. Майер Дж.Д., Саловей П., Карузо Д.Р. Модели эмоционального интеллекта. Справочник интеллекта. — Кембридж, Англия: Издательство Кембриджского университета. — 2017. — С. 396-420.

2. Саловей П., Майер Дж. Эмоциональный интеллект: Забавный, познавательный и индивидуальный. Психологическая диагностика. — № 9 (3). — 2016. — С. 185-211. 3 Толегенова А.А. Психофизиологическое исследование эмоционального интеллекта. — Алматы: Казахский национальный университет. — 2018. — 115 с.

3. Стивен Р.К. Жасампаз жандардың 7 дағдысы. Тұлғаны дамытудың тегеурінді тетіктері. — Алматы. — 2018. — 350 б.

4. Стивен П.Р., Тимати А.Д. Ұйымдық мінез-құлық негіздері. — Астана. — 2019. — 488 б.

5. Гоулман Д. Эмоциональный интеллект: почему это может быть важнее IQ. — Нью-Йорк: Рэндом Хаус. — 2017. — 580 с.

6. Андреева И.Н. Эмоциональный интеллект как феномен современной психологии. — Полоцк: ПГУ. — 2017. — 388 с.

7. Кабат-Зинн Дж. Осознанная медитация в повседневной жизни. — М.: Эксмо. — 2019. — 220 с. 9 Баттистин Дж.Мари. Счастье внутри тебя. Издатель: Манн, Иванов и Фербер. — 2021. — 125 с.

8. Брюле Д. Просто дыши. Спокойствие. Гармония. Здоровье. Успех. — Издательство «Э». — 2017. — 375 с.