ТЕРГЕУ СУДЬЯСЫ СОТҚА ДЕЙІНГІ ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ ОРГАНДАРЫНЫҢ ПРОЦЕСТІК ШЕШІМДЕРІН САНКЦИЯЛАУ КЕЗІНДЕ СОТ БАҚЫЛАУЫ МЕН ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУДЫҢ АРАҚАТЫНАСЫ ТУРАЛЫ

Мақалада сотқа дейінгі тергеу сатысындағы сот бақылауы мен прокурорлық қадағалаудың арақатынасы мәселелері қарастырылады. Автор бақылау-қадағалау қызметінің нысандары мен әдістерін тұтастай талдайды, прокурорлық қадағалау мен сот бақылауының мақсаттары мен міндеттерін ажыратады. Тергеу әрекеттерін санкциялау кезінде прокурорлық қадағалауды болдырмау және болдырмау шараларын қолдану кезінде қосарланған санкциялаудың орындылығы мәселелеріне ерекше назар аударылады. Автор прокуратура мен тергеу сотының қызметін құқықтық дауды болдырмау үшін және сотқа дейінгі тергеу сатысында айыпталушы күдіктілердің құқықтары мен бостандықтарына кепілдік беру мақсатында қылмыстық-процестік бұлтартпау шараларына санкция беру мәселелері бойынша дұрыс бөлу қажеттігі туралы дәлелдер келтірді.
Бұдан басқа, 2021 жылдың 27 желтоқсанында қабылданған «Құқық қорғау органдары, прокуратура және сот арасындағы өкілеттіктер мен жауапкершілік аймақтарын ажырата отырып, үш буынды модельді енгізу мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңын қамтитын осы бағыттағы жаңа тенденцияның маңыздылығы атап өтілді, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қылмыстық-процестік және қылмыстық-атқару кодекстерін бір мезгілде түзете отырып, қылмыстық заңнаманы оңтайландыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңы, ол қазір құқықтық шеңберде белсенді талқылануда және жақын арада оны қабылдау жоспарлануда.

1. Қазақстан Республикасы Президентінің 2021 жылғы 15 қазандағы № 674 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2030 жылға дейінгі құқықтық саясат тұжырымдамасы. [Электрондық ресурс] — URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000674 (қаралу уақыты: 10.06.2022)

2. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық процестік кодексі. [Электрондық ресурс] — URL: https://kodeksy-kz.com/ka/ugolovno-protsessualnyj_kodeks/140.htm (қаралу уақыты: 20.07.2022)

3. Әмірғалиев А.А. Қазақстан Республикасының қылмыстық сот ісін жүргізудегі сотқа дейінгі сатылардағы сот бақылауы, прокурорлық қадағалау және ведомстволық іс жүргізу бақылауы арақатынасының өзекті мәселелері. [Электрондық ресурс] — URL: http://www.rusnauka.com/10_DN_2018/Pravo/11_ 131533.doc.htm (қаралу уақыты: 10.07.2022)

4. Баранов А.М. Қылмыстық істер бойынша сотқа дейінгі іс жүргізудегі заңдылықты қамтамасыз ету құралдарының жүйесі. РФ Қылмыстық іс жүргізу кодексінің нормалары мен институттарын жетілдіру. [Электрондық ресурс] — URL: https://cyberleninka.ru/article/n/baranov-a-m-obespechenie-zakonnosti-v-dosudebnom-proizvodstve-po-ugolovnym-delam-monografiya-omsk-omskaya-akademiya-mvd-rossii (қаралу уақыты: 10.07.2022)

5. Петров А.В. Прокурорлық қадағалаудың сот және ведомстволық бақылаумен арақатынас. [Электрондық ресурс] — URL: https://wiselawyer.ru/poleznoe/70527-sootnoshenie-prokurorskogo-nadzora-sudebnym-vedomstvennym-kontrolem (қаралу уақыты: 17.07.2022 ж.)

6. Кальницкий В. Ресей Федерациясының ҚІЖК 165-бабы бойынша тергеу әрекеттерінің заңдылығы мен негізділігін сот бақылауы тиімді емес. «Қазақстан Республикасының қылмыстық сот ісін жүргізудегі процестік бақылау: қазіргі заманғы проблемалар мен даму перспективалары» Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. Алматы. — 2020. — Б. 112-114

7. ҚР Президенті жанындағы құқықтық саясат жөніндегі кеңестің мұрағаттық материалдары. Ғылыми консультанттың, ҚР Президенті жанындағы құқықтық саясат жөніндегі кеңестің бұрынғы мүшесі (2003-2007 жж.) з. ғ.д., профессор А.Н. Ахпановтың мұрағаты. — 2019. — 126 б.

8. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан Республикасындағы Құқықтық реформаның мемлекеттік бағдарламасы» Қаулысы, 1994 жылғы 12 ақпан №1569. [Электрондық ресурс] — URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K940001569 (қаралу уақыты: 17.07.2022 ж.)