ӨНДІРІСТІК ЖАРАҚАТТАРДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ ФАКТОРЛАРЫ

Мақалада өнеркәсіпте болатын жазатайым оқиғалардың себептерін талдауға арналған және елдегі өнеркәсіп салаларындағы қауіпсіздік жұмыстарын жүргізу кезіндегі қауіпті оқиғалар салдары қарастырылған және себептері талданды. Басқа мемлекеттердің мысалында жазатайым оқиғалардың негізгі себептері және олардың заңдылықтары, сондай-ақ өндірістегі қауіпсіздікті арттыру және азайту мәселесі қарастырылған. Кәсіпорындардағы немесе құрылыс учаскелеріндегі жұмысшылардың міндеттері көрсетіледі.
Өндіріске байланысты мәселелерді қарау барысында жарақаттану және кәсіптік ауруларға тән өндіріс саласының белгілі бір саласын нақты түсіну қажеттілігін ескере отырып, бұл құбылыстардың негізгі себептері анықталынды. Бұл анықталған себептер тікелей жарақатқа әкелетіні анықталды.
Еңбекті қорғау-өзіндік мақсаттары, міндеттері және оларға қол жеткізу құралдары бар күрделі көп қырлы жүйе болып табылатындығы анықталды. Өндірісті ұйымдастырудың маңызды принциптерінің бірі-өндіріс процесінің барлық кезеңдерінде қауіпсіз және зиянсыз еңбек жағдайлары қарастырылды. Бұның алдын алмаса әлеуметтік, ал кейбір жағдайда көптеген аумақтарда саясаттық кедергілерді тудырады және қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз етпейді және ары қарай дамытпайтындығы анық.
Еңбекті қорғау-бұл әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылық, техникалық, гигиеналық және терапевтік алдын-алу шаралары мен еңбек процесінде адамның денсаулығы мен жұмыс қабілеттілігінің қауіпсіздігін, сақталуын қамтамасыз ететін құралдардың жиынтығы.

1. Қуанышев Б. Өнеркәсіпке болатын қауіпсіздік шараларының маңыздылығы. «Тұран» университетінің Хабаршысы. — №4(58). — 2020. — Б. 105-110.

2. Белова С.В. Безопасность жизнедеятельности. Сборник статей. Информация ХХІ век. — 2021. — 24 с.

3. Динамика основных социально-экономических показателей [Электронный ресурс] — URL: https://stat.gov kz/official/dynamic (дата обращения 10.10.2020)

4. Гельманова З.С., Жабалова Г.Г., Гарт Н.А. Система менеджмента профессиональной безопасности и здоровья. Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. — 2015. — № 2. — С. 270-274.

5. Q. Liu, X. Meng, X. Li, X. Luo Q. Liu, X. Meng, X. Li, X. Luo. Risk precontrol continuum and risk gradient control in underground coal mining. Process Safety and Environmental Protection. — 2019. — Vol. 129. — P. 210-219.

6. Скопинцева О.В., Ганова С.Д., Бузин А.А., Федотова В.П. Мероприятия по борьбе с пылью при погрузке и транспортировании твердых полезных ископаемых. Горный журнал. — 2019. — № 12. — С. 76-79.

7. Аманбаев А.А. Өндірістік жарақаттануды талдау мен жіктеу ерекшелігі. Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы. — №3(58) — 2020. — Б. 109-114.

8. Гельманова З.С., Осик Ю.И. Анализ условий и безопасности труда на предприятиях металлургической промышленности. Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. — 2019. — № 8. — С. 53-55.

9. Gender Equality Strategy 2014-2017. United Nations Development Programme. Available at: — URL: https://www.undp.org/publications/gender-equality-strategy-2014-2017 (accessed: 16.09.2022)

10. Трудовой кодекс Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года № 414-V ЗРК. [Электронный ресурс] — URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/K1500000414 (дата обращения 10.10.2022)