ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТА КӘСІПКЕРЛІКТІ КОВИДТЕН КЕЙІНГІ ЖАҒДАЙДА МЕМЛЕКЕТТІК ЫНТАЛАНДЫРУЫНЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Қазақстанда шағын кәсіпорындарды қолдау саласында мемлекет тарапынан қаржылық және гуманитарлық сипаттағы жан-жақты көмек байқалады. Алайда, жүргізіліп жатқан шараларға қарамастан, төтенше жағдай режимі мен енгізілген карантиндік шектеулердің әсері елдің кәсіпкерлік ортасына кері әсерін тигізді. Осы шаралардың нәтижесінде 300 мыңнан астам кәсіпорын өз қызметін уақытша тоқтатуға мәжбүр, ал миллионнан астам кәсіпкерлік субъектілері пандемиядан тікелей зардап шекті. Бұл қиын жағдайда екінші деңгейдегі банктерде (ЕДБ) қарызы бар 14-15 мыңға жуық кәсіпорын өз міндеттемелері бойынша кейінге қалдыруға өтініш білдірді.

Бизнестің негізгі проблемалары әлі күнге дейін қаржыға, несиеге қол жетімділіктің жоқтығы болып қала береді, ал оларды банктер жоғары мөлшерлемемен ұсынады.

Жүргізілген зерттеулерге сәйкес Қазақстанда шағын және орта кәсіпкерлік жеткілікті дәрежеде дамымаған. Дамыған елдерден ЖІӨ-дегі шағын және орта кәсіпорындардың үлесі 40% - дан 90% - ға дейін болуы мүмкін, ал Қазақстанда бұл үлес шамамен 27% құрайды. Бұл экономиканың осы секторының дамуын ынталандыру мақсатында мемлекет тарапынан күшейтілген іс-шаралардың қажеттілігін көрсетеді.

Қазақстандағы кәсіпкерлік ортаның маңызды аспектісі біздің ойымызша, елдің ресурстық базасымен экономикалық салада айырмашылықтармен сипатталатын күрделі аумақтық құрылымы бар екендігі болып табылады. Бұл шарт кәсіпкерлік үшін жағдайлар өңірге байланысты әр түрлі болуы мүмкін дегенді білдіреді, бұл елдің барлық макроөңірлерінде кәсіпкерліктің тең мүмкіндіктерін қамтамасыз ету және оны дамытуға жәрдемдесу үшін мемлекет тарапынан сараланған тәсілдерді талап етеді. Осылайша, Қазақстан іскерлік белсенділікте біркелкі еместігін көрсетеді.

1. Тулешова Г.Б., Муратбек К.А. Современные проблемы и перспективы развития малого предпринимательства в Казахстане. Символ науки. – 2018. – №6. – С. 67-69

2. Сейтжанов С.С. Государственная поддержка бизнеса в Казахстане. С.С. Сейтжанов. ЕНУ им. Л.Н. Гумилева, г. Астана, серия «Научные стремления». – №17. - 2016. – С. 104-107.

3. Официальный сайт НПП РК «Атамекен»: http://atameken.kz

4. Официальный сайт Единого бизнес-портала для предпринимателей Казахстана «Территория бизнеса»: https://business.gov.kz/ru/

5. Официальный сайт АО ФРП «Даму»: https://www.damu.kz

6. Единая Программа поддержки и развития бизнеса «Дорожная карта бизнеса-2020». [Электронный ресурс]:-URL:https://business.gov.kz/ru/business-support-programs/detail.php?ID=51798 (дата обращения: 02.09.2023).

7. Количество действующих юридических лиц РК по регионам и размерности [Электронный ресурс] - URL: http://stat.gov.kz/getImg?id=ESTAT098765 (дата обращения: 27.08.2023).

8. Количество зарегистрированных субъектов МСП по состоянию на 1 января 2018 года [Электронный ресурс] - URL: http://stat.gov.kz/getImg?id=ESTAT099244 (дата обращения: 28.08.2023)

9. Doing Business 2020. Report. International Bank for Reconstruction and Development. World Bank Group. - 2020. - 136 p.

10. Отчет о состоянии развития МСП в Казахстане и его регионах. АО «Фонд развития предпринимательства «Даму». Алматы. - 2020. - № 12. - 108 с.