ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЕҢБЕК НАРЫҒЫНА ТАЛАНТТАРДЫ ТАРТУ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ МЕН МӘСЕЛЕЛЕРІ

Жаһандану дәуірінде таланттарға деген сұраныс жылдан жылға артуда. Таланттарға қажетті жағдай жасай алу мүмкіндігі де елдің бәсекеге қабілеттілігін көрсетеді. Авторлар Қазақстан Республикасының еңбек нарығы сырттан адами капиталды тарта алу деңгейін, яғни олардың елімізге деген қызығушылықтарын саралау қажеттілігіне сәйкес мақсат қойды. Сол себепті әлемге танымал INSEAD зерттеу ұйымы ұсынған жылдық есепті пайдаланып, 134 елдің арасында Қазақстанның таланттар үшін тартымдылық деңгейін анықтау көзделді. Талдау барысында таланттарды тарту мен таланттарға деген бәсекелестік арасындағы корреляциялық байланыс пен таланттарды тартудың бәсекелестікке маңызды ықпалы анықталды. Нәтижелер болашақ зерттеулер мен жасалуы қажет әрекеттерді анықтауға негіз бола алады. Сонымен қатар Antal Kazakhstan компаниясының ұсынған, яғни релоканттар арасында өткізілген сауалнама деректері қарастырылды. Байқағанымыздай, келгендердің көп бөлігіне, бұрын өздері қызмет етіп жүрген шетелдік компанияның Қазақстанға көшіп келуі себеп болған.

Зерттеу қорытындысына сәйкес Қазақстан Республикасының көрсеткіштері орташа деңгейде. Демек еліміз өзінің талантын қайтару және шетелдік таланттарды тарту мақсатында қажетті іс-әрекеттерді жүзеге асыру керектігі дәлелдене түсті. Сондықтан көші-қон саясаты мен бағдарламаларында озық тәжірибесі бар елдер мысал ретінде келтірілді.

1. Ashton C., Morton L. (2005). Managing talent for competitive advantage: Taking a systemic approach to talent management. Strategic HR Review. Vol. 4. №5. P. 28-31

2. Chambers E.G., Foulon M., Handfield-Jones H., Hankin S., Michaels E. (1998). The War for Talent. The McKinsey Quarterly. Vol. 3. P. 44-57

3. Ұлттық статистика бюросы. [Электрондықресурс] — URL: https://www.stat.gov.kz (қаралу уақыты: 10.01.2024)

4. Анализ потребности в кадрах. НПП РК «Атамекен». [Электронный ресурс] — URL: https://atameken.kz/ru/services/123-analiz-potrebnosti-v-kadrah (дата обращения: 30.05.24)

5. Gallardo-Gallardo E., Dries N., González-Cruz T.F. (2013). What is the meaning of ‘talent’ in the world of work? Human Resource Management Review. Vol. 23. №4. P. 290-300

6. Tansley C., Foster C.J., Harris L., Sempik A., Stewart J., Turner P., & Williams H. (2007). Talent: Strategy, Management, Measurement. Chartered Institute of Personnel & Development (CIPD). 72 p.

7. Cheese P., Thomas R.J., Craig E. (2008). The Talent Powered Organization: Strategies for Globalization, Talent Management and High Performance. Kogan Page Publishers. 288 p.

8. Thunnissen M. (2016). Talent management: For what, how and how well? An empirical exploration of talent management in practice. Employee Relations. Vol. 38. № 1. P. 57-72

9. Marchiori L., Shen I., Docquier F. (2013). Brain drain in globalization: a general equilibrium analysis from the sending countries’ perspective. Economic Inquiry.Vol. 51. №2. P. 1582-1602

10. Eaton J., Eckstein Z. (1997). Cities and growth: Theory and evidence from France and Japan. Regional Science and Urban Economics. Vol. 27. №4-5. P. 443-474

11. Black D., Henderson V. (1998) A theory of urban growth. Journal of Political Economy. Vol.107. №2. P. 252-284

12. Beechler S., Woodward I.C. (2009) The global “War for talent”. Journal of International Management. Vol. 15. №3. P. 273-285

13. Khilji S.E., Tarique I., Schuler R.S. Incorporating the macro view in global talent management (2015). Human Resource Management Review. Vol. 25. №3. P. 236-248

14. The Global Talent Competitiveness Index Report. INSEAD, 2023. Available at: — URL: https://www.insead.edu/system/files/2023-11/gtci-2023-report.pdf (accessed: 12.01.2024)

15. The Global Talent Competitiveness Index Report. INSEAD, 2022. Available at: — URL: https://www.insead.edu/sites/insead/files/assets/dept/fr/gtci/GTCI-2022-report.pdf (accessed: 12.01.2024)

16. The Global Talent Competitiveness Index Report. INSEAD, 2021. Available at: — URL: https://www.insead.edu/sites/insead/files/assets/dept/fr/gtci/GTCI-2021-Report.pdf (accessed: 12.01.2024)

17. The Global Talent Competitiveness Index Report. INSEAD, 2020. Available at: — URL: https://www.insead.edu/sites/insead/files/assets/dept/fr/gtci/GTCI-2020-report.pdf (accessed: 12.01.2024)

18. Antal Kazakhstan. Available at: — URL: https://antalkazakhstan.kz/en/about-us/ (accessed: 4.02.2024)

19. Burns R.P., Burns R. (2008). Business Research Methods and Statistics Using SPSS. SAGE: 560 p.

20. Leikuma-Rimicane L. Komarova V., Lonska J., Selivanova-Fyodorova N., Ostrovska I. (2021). The role of talent in the economic development of countries in the modern world. JESI. Vol. 9. №2. P. 488-507

21. Brain gain definition and meaning. Collins English Dictionary. Available at: — URL: https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/brain-gain (accessed: 10.02.2024)

22. Florida R. (2002). The Economic Geography of Talent. Annals of the Association of American Geographers. Routledge. Vol. 92. №4. P. 743-755

23. Latukha M., Shagalkina M., Mitskevich E., Strogetskaya E. (2022). From brain drain to brain gain: the agenda for talent management in overcoming talent migration from emerging markets. The International Journal of Human Resource Management. Vol. 33. №11. P. 2226-2255

24. В Республике Казахстан утвердили концепцию миграционной политики на 2023-2027 годы. [Электронный ресурс] — URL: https://eec.eaeunion.org/comission/department/migration/events/v-respublikekazakhstan-utverdili-kontseptsiyu-migratsionnoy-politiki-na-2023-2027-gody/ (дата обращения: 1.02.2024)

25. Rethinking Regional Attractiveness in the New Global Environment. OECD, 2023. Available at: — URL: https://doi.org/10.1787/a9448db4-en (accessed: 2.02.2024)