Білім беруді цифрландыру жағдайында студенттің өзіндік жұмысын ұйымдастыру

Мақалада білім алушылардың өзіндік жұмыс мәселесіне қысқаша тарихи-дидактикалық шолу жасалып, өткен ғасырдағы ғалымдардың зерттеулеріне сүйене отырып, өзіндік жұмыс мәселелерінің өзара байланысы мен өзара тәуелділігі қарасытырылған. ХХІ ғасырда білім беру тенденциялары мен трендтерінің туындатқан жаңашылдығы өзіндік жұмысты жүргізуге ықпалы қарастырылып, оқытудың өзін-өзі реттеуі және білім беруді цифрландыру тұрғысынан қарастырғанда кең талдау жасалған.

Зерттеу мақсаты - білім беруді цифрландыру жағдайында студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастырудың заманауи тәсілдерін талдау. Жұмыста өзіндік жұмыс мәселесінің кейбір аспектілеріне талдау, өзіндік жұмыстың түрлері мен критерийлері ұсынылған. Жоғары оқу орындағы білім алушылардың, атап айтқанда, студенттердің әр түрлі деңгейлеріндегі өзіндік жұмыстың мәні, оқуды өзін-өзі реттеу, өзіндік жұмыстың ерекшеліктері берілген. Жоғары білім беруді цифрландыру жағдайында part-time оқытудағы профессорлар мен оқытушылардың практикалық іс-әрекеті талданып, алаңдарды құру, қашықтан оқытуда өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру бойынша негізгі техникалық және әдістемелік ұсыныстар әзірленген. Зерттеу барысында қолданылған теориялық және эмпирикалық зерттеу әдістері, тарихи-генетикалық, мазмұнды талдау, SWOT талдау, әңгімелесу, бақылау, модельдеу, педагогикалық эксперимент, студенттердің өзіндік және ғылыми-зерттеу жұмыстарын зерттеу, оқу құжаттамасын зерделеу, сандық деректерді өңдеу арқылы жұмыстың нәтижелілігі анықталған. Мақалада эксперименттік зерттеуде жүргізілген сауалнама ("Сіз қалай екенін білесіз бе?" (Е.М. Муравьев бойынша, өзгерткен Н.А.Аделбаева) деректері келтіріліп, болашақ қоғамның бәсекеге қабілетті цифрлық құзыретті мамандарын еңбекпен қамтуда кездесетін мәселелерін өз бетімен шешуге бейімдеу үшін қажетті педагогикалық шарттары айқын көрсетілген.

1. Гордиенко Т. П., Меметова Г. Э. Особенности самостоятельной работы студентов в условиях цифровой трансформации педагогического образования //KANT. 2022. №. 2 (43). С. 237-241.

2. Софронова В. В. Организация самостоятельной работы студентов в условиях цифровизации образования //Инновации. Наука. Образование. 2021. №. 48. 2321 с.

3. Ибрагимов Х. И. Организация самостоятельной работы студентов в условиях цифровизации вузовского образования // Наука и образование сегодня. 2020. №7 (54). [Электронный ресурс] — URL: https://cyberleninka.ru/article/n/organizatsiya-samostoyatelnoy-raboty-studentov-v-usloviyah-tsifrovizatsii-vuzovskogo-obrazovaniya (дата обращения 15.07.2024).

4. Кулжанбекова Г.К., Адилбаева У. Б. Активизация самостоятельной работы студентов в условиях цифровизации образования //Современные наукоемкие технологии. 2020. №. 12-1. С.176-181

5. Коменский Я.А. Избранные педагогические сочинения. Москва: Изд. Юрайт, 2024. – 440 с.

6. Коменский Я.А. Великая дидактика. – Издательство: RUGRAM, 2016. – 320с.

7. Толстой Л.Н.Педагогические сочинения - Москва: Педагогика, 1989. – 542с.

8. Есипов Б.П. Самостоятельная работа учащихся на уроках. Москва: Учпедгиз, – 1961. – 239с.

9. Есипов Б.П. Пути совершенствования методов обучения // Советская педагогика. – 1963. № 12.

10. Основы дидактики - Под ред. д-ра пед. наук проф. Б. П. Есипова. - Москва: Просвещение, – 1967. – 472с.

11. Голант Е.Я. Методы обучения в советской школе/ Проф. Е. Я. Голант. - Москва: Учпедгиз, – 1957. – 152с.

12. Ситдыков, А.С. Педагогические идеи и просветительская деятельность И.Алтынсарина. /А.С.Ситдыков. – 2-е изд. – Алма-Ата. – 1968 – 148 с.

13. Лемберг Р.Г. Очерки школьной жизни: Дневник учительницы / Р. Григорьев. - Ленинград: Прибой, – 1928. - 268 с.

14. Адельбаева Н.А. Развитие концепции самостоятельной работы Б.П. Есипова в системе современной дидактики: автореф. канд.пед.наук: - Москва, – 1994. - 19 с.

15. Лернер И.Я. Критерии уровней познавательной самостоятельности учащихся // Новые исследования в педагогических науках. М.: Педагогика. – 1971. №4. – С. 18-19.

16. Абылкасымова А.Е. Теория и методика обучения математике: дидактико-методический аспект. – Алматы: – 2014 г. – 224 с.

17. Мынбаева А.К. Основы педагогики высшей школы. - Учебное пособие. – Алматы, – 2008. - 144 с.

18. Таубаева Ш.Т, Менлибекова Г.Ж. Проблема определения методов педагогического исследования. Этнопедагогика. – 2007. – С. 61–65

19. Таубаева Ш. Методология и методы педагогических исследований: учебное пособие / Ш. Т. Таубаева, А. А. Булатбаева. - Алматы: Қазақ университеті, – 2020. – 214 с.

20. Шерьязданова Х. Т., Ерментаева А. Р. Стратегия построения программ подготовки специалистов с высшим образованием в Республике Казахстан // Высшее образование сегодня. 2018. №12. [Электронный ресурс] URL:https://cyberleninka.ru/article/n/strategiya-postroeniya-programm-podgotovki-spetsialistov-s-vysshim-obrazovaniem-v-respublike-kazahstan (дата обращения 15.07.2024).

21. Гузанов Б.Н., Морозова Н.В. Организация самостоятельной работы студентов вуза в условиях реализации многоуровневой модели обучения: монография / Б. Н. Гузанов, Н. В. Морозова. Екатеринбург: – 2014. – 158 с.

22. Brockett, R. G., Hiemstra, R. Self-Direction in Adult Learning: Perspectives on Theory, Research and Practice. London: Routledge. – 1991. – 276 p.

23. Кукуев А.И. Андрагогика М. Ноулза: содержательная и процессуальная модели. // Вопросы международного сотрудничества в образовании Южного региона. № 3-4: научный журнал. – 2008. – С.29-34.

24. Grow, G. O. Teaching Learners to be SelfDirected. Adult Education Quarterly, 1991. 41(3). С.125–149.

25. Моросанова В. И., Бондаренко И. Н. Роль осознанной саморегуляции в организации внешних и внутренних ресурсов достижения учебных целей // Мир образования – образование в мире. – 2014. № 2. С.182 – 193.

26. Богоявленская, А. Е. Развитие познавательной самостоятельности студентов: монография. - Тверь, – 2004. – 160 с.

27. Усманов, В. В. Самостоятельная работа студентов: организация и управление в процессе профессионального обучения: монография / В. В. Усманов. - Ульяновск, УлГГУ, – 2006. – 275 с