Еуразия кеңістігіндегі шығыс жекпе-жегі: додзенің символикалық мағынасы (жауынгерлік өнер залы)
https://doi.org/10.47649/vau.2021.v60.i1.01
Аңдатпа
Бұл мақала Еуразияның мәдени кеңістігінде, Ресейде және Қазақстанда шығыс жауынгерлік өнер залдарында (додзе) жасалған символдық мағыналарға арналған. Жауынгерлік өнер-бұл тек спорттық қана емес, сонымен қатар залдың безендірілуі мен орналасу элементтерінде көрінетін символдық қызмет.
Жапон мәдениеті оған енген додзоның бастапқы мағынасы шетелдік мәдени ортада бейімделу процестерінен өтеді. Алайда, жекпе-жектің дәстүрлі сипаты оларды дәстүрлі формаларда символизмді іздеуге мәжбүр етеді.
Еуразия кеңістігіндегі жекпе-жектің қасиеттерінің бірі-идеалға жақындау мақсатында залдың символдық кеңістігін күрделендіруге ұмтылу. Бұл ұмтылыс-бұл қабырғадағы міндетті (барлығы қолданатын) символизмнен басталып, материалдар мен түстермен аяқталатын қозғалыс. Бұл қозғалысты қарапайымнан күрделіге дейін ашу - бұл дожоның символдық қатарын көрсететін әдіс.
Егер мәдениетте дәстүр тек хронологиялық тереңдікке ие болса, онда жекпе-жек өнеріне қатысты дәстүр географиялық координаттарға ие болады: шығыс дәстүрлі дегенді білдіреді.
Тиісінше, қазіргі Еуразия аумағында жекпе-жек өнерімен айналысатын мамандандырылған спорт залдары жапон үлгілерінде осы залды орнатудың символдық идеалын көреді (өйткені олар оларды түсінеді), егер біз жапон тектес жекпе-жектер туралы айтатын болсақ.
Мақала спорттың әлеуметтік антропологиясына жатады және авторлардың далалық бақылауларына, сондай-ақ желілік, кино және әдеби дереккөздерді талдауға негізделген.
Авторлар туралы
С. А. УмгаевРесей
П. М. Кольцов
Ресей
Әдебиет тізімі
1. Петрыгин С.Б. Боевые единоборства и воспитание в Японии // Вестник Рязанского государственного университета им. С. А. Есенина. 2012. №34. С. 33-37.
2. Умгаев С.А. Символическая роль кимоно в современной российской практике боевых искусств // Вестник КалмГУ. 2018. №1 (37). С.43-50.
3. Захаров О.Ю., Ингерлейб М.Б. Психолого-педагогические особенности обучения формальным упражнениям в контактных единоборствах // Северо-Кавказский психологический вестник. 2017. №1. С.42-53.
4. «Бой Макса Дедика на 4 дан с 31 по 40» // видеохостинг YouTube, 2017. URL: https://www.youtube.com/watch?v=7sR-QbwACNY (дата обращения – 13.03.2019).
5. Ояма М. Классическое каратэ / Масутацу Ояма: [пер. с англ. М. Новыша]. - Москва: Эксмо, 2006. - 255 с.
6. Романова Е.В., Должиков А.Г. Взгляд на японские боевые искусства как на учение религиознофилософского порядка // Здоровье человека, теория и методика физической культуры и спорта. 2015. №1. С.60-70.
7. Правила этикета в доджо // Федерация кёкусин кан каратэ-до: сайт, 2013. URL: https://kyokushinkankaliningrad.ru/dodjo-rules (Дата обращения: 19.03.2021).
8. Словарь терминов каратэ киокушинкай // Суперкаратэ: сайт. URL: https://superkarate.ru/k_termin.htm (Дата обращения: 19.03.2021).
9. Термины каратэ // Федерация каратэ: сайт. URL: http://karatekos.ru/terminy (Дата обращения:19.03.2021).
10. Ёсикава Э. Десять меченосцев: Роман-эпопея / Эйдзи Есикава. - М.: Центрполиграф, 2000. – 857 с.
11. Клавелл Д.Сёгун / Джеймс Клавелл; [пер. с англ. Н. Ерёмина]. - Санкт-Петербург: Амфора, 2008. – 1207 с.
12. Семь самураев («Ситинин но самурай»). Фильм реж. Курсовавы А. Япония, 1954.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Умгаев С.А., Кольцов П.М. Еуразия кеңістігіндегі шығыс жекпе-жегі: додзенің символикалық мағынасы (жауынгерлік өнер залы). Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің Хабаршысы. 2021;60(1):6-14. https://doi.org/10.47649/vau.2021.v60.i1.01
For citation:
Umgayev S., Koltsov P. Martial arts in Eurasia: the symbolic meaning of the dojo (martial arts hall). Bulletin of the Khalel Dosmukhamedov Atyrau University. 2021;60(1):6-14. (In Russ.) https://doi.org/10.47649/vau.2021.v60.i1.01