Preview

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің Хабаршысы

Кеңейтілген іздеу

Жарияланды: 2022.06.28

Том 65, № 2 (2022)
Шығарылымды жүктеу PDF (Russian)
6-14 716
Аннотация

2022 жыл-КСРО-ның 100-жылдық мерейтойы аталмаған жыл. Автор осы күнге байланысты "геосаяси апат"ұғымын зерттейді. КСРО-ның ыдырауын геосаяси апат ретінде бағалау туралы әртүрлі пікірлер келтірілген. Автор Одақтың ыдырауын сыртқы, түсіндіру қиын, бірақ іштей анықталған құбылыс ретінде қарастырады. Ол оны әлем тарихындағы көптеген геосаяси апаттардың бірі деп санайды. Бұл геосаяси апатты автор инверсия, диалектикалық даму кезеңі ретінде қарастырады. Кез-келген ірі тарихи құбылыс сияқты, КСРО-ның ыдырауы өзінің оң және теріс аспектілеріне ие болды. Ғасырлар бойы тарихы бар егемен ұлттық мемлекеттер құрылды, Біртұтас идеологиялық құрылым жойылды, жаңа мемлекеттер демократияның даму жолына түсті. Үлкен еуразиялық кеңістікте этникалық топтардың, кландардың қарулы қақтығыстары болды, кейбір жағдайларда азаматтық соғыс сипатына ие болды (Тәжікстан, Приднестровье, Абхазия, Таулы Қарабақ), Ресей Федерациясының аумағында Шешенстандағы ұзаққа созылған қарулы қақтығыс бірнеше жылға созылды. Мұның бәрі халықтарға үлкен зиян келтірді. Өткеннің идеологиялық догмаларынан арылып, Ресей және басқа посткеңестік елдер бүгінде тәуелсіздікті, теңдікті және экономикалық ынтымақтастықты тану негізінде қатынастар құруда.

15-24 312
Аннотация

Мақалада қазақ даласынан мал шаруашылығы өнімдерін өткізудегі кеден ісінің рөлі талданады. Қазақстан мен Ресейдің сауда-экономикалық байланыстарының дамуы екі мемлекет арасындағы қарым-қатынас тарихында елеулі орындардың бірін алады. XIX ғасырдағы сыртқы экономикалық байланыстарда кеден саласының да маңызды рөлі бар. XIX ғасырда кеден саласы тек сауда-экономикалық қана емес, сонымен бірге саяси қарым-қатынастарды да реттеп отырған еді. Бұл кезеңде Ресей империясының сыртты саясатындағы басымдық азиялық бағытты қамтыды. Мақалада саудадағы басым бағыттарға мән беріледі. Сауда-саттық шараларындағы әлдеқайда маңызды кедендік бекеттер атап көрсетіледі. Зерттеліп отырған мәселе бойынша статистикалық және архивтік мәліметтер келтіріледі. Сауда қарым-қатынастары Қазақстан үшінде, Ресей үшінде үлкен маңызға ие болған еді. Осы бағытта жекелеген кедендердің маңыздылығына зерттеуде қамтылады. Мақалада екі ел арасында болған айырбас сауда мен жәрмеңкелерге елеулі орын бөлінеді. Жәрмеңкелік сауданың маңызды орталықтары атап көрсетіледі. Сауда қарым-қатынастарының дамуында тасымал кәсіпшілігі де елеулі рөл атқарды. Тауар тасымалымен негізінен қазақтар айналысты. Бұл кәсіпшілік жергілікті тұрғындарға белгілі бір тұрақты табыс көзіне айналған еді.

25-32 557
Аннотация

Мақалада қазақ ұлттық интеллигенциясының көрнекті қайраткері, «Алаш» қозғалысының негізін қалаушылардың бірі, мемлекеттік қайраткер Халел Досмұхамедовтің сан қырлы ғылыми-ағартушылық қызметінің бір қыры, қазақ тарихының ауызша тарихпен байланыстылығы туралы пікірлері зерделенеді. Оның өз халқының жарқын болашағы жолындағы күрес пен қасіретке толы өмірі Қазақстандағы кеңестік социалистік қайта құрулармен сәйкес келді. Алашорда өкіметінің басшыларының бірі ретінде большевизмді мойындамаса да, қазақ қоғамының мәдени модернизациясына көп еңбек сіңірді. Халық ағарту, мәдениет және денсаулық сақтау салаларында басшылық қызмет атқарғанына қарамастан 30-жж., соңында репрессияға ұшырады. Оның ауызша тарих туралы зерттеулері қазақстан тарихнамасындағы өзекті проблема саналады. Х.Досмұхамедов алғашқылардың бірі боп эпикалық дастандар мен фольклордың қазақ өмірімен, тарихымен байланыстылығына назар аударды. «Қобыланды батыр», «Нәрікоғлы Шора», «Алпамыс батыр», «Қамбар батыр», «Шора батыр», «Едіге мырза» дастандары 1922-1923 жж., оның Қырғыз* (Қазақ) ғылыми комисиясын басқарған кезінде ғылыми айналымға түсті. Ә.Диваевпен бірге «Қырғыз (қазақ) әдебиеті үлгілерінің Хрестоматиясын» жазды. Оның пікірінше, 1924 жылы шыққан «Мұрат ақынның сөздері», «Исатай-Махамбет» жинақтарында, Ташкентте 1927-1928 жж., жарық көрген «Бұхарадағы Көгілташ медресесі туралы аңызда», т.б.еңбектерде қазақ халқының бесғасырлық тарихының фрагменттері көрініс тапқан. Ол европалық тарихнамада анналдар, тарихи әңгімелер қандай роль атқарса, қазақтың тарихи дастандары да тарихи сана мен танымның көшпелі қазақ қоғамындағы айрықша формасы ретінде қалыптасты деген пікір ұсынады.

33-41 449
Аннотация

Білім беруді цифрландыру - бұл білім беру ортасын модернизациялау үрдісі, мәтіндер, дыбыстар, суреттер, бейнелер және басқа да әртүрлі дереккөздерден алынған ақпараттың барлық түрлерін сандық тілге түрлендіруді білдіреді. Сандық құзыреттілік студенттердің білімі, біліктілігі мен дағдыларының үйлесімі, оның мотивациясы, кәсіби және тұлғалық көзқарасы арқылы оқыту үдерісінде тұлғааралық қарым-қатынас пен іс-әрекетте көрініс табады. Білім беруді цифрландыру, білім беру ортасын құру, электрондық білім беру ресурстарын дамыту, цифрлық технологияларды енгізу, «цифрлық сауаттылықтың» маңызы және цифрлық білім беру ортасында педагогикалық кадрларды даярлау мәселелері ресейлік және шетелдік, отандық зерттеушілердің жұмыстарында өзекті мәселе ретінде қарастырылады. Цифрлық білім беру саласындағы сандық яғни, көркемдік-графикалық құзыреттілік өнеркәсіптің (дизайн, жобалау), өнердің (арт, скетч, эмблема) және білім берудің (оқу құралдарын ресімдеу, бағдарламаларды визуализациялау, электрондық оқулықтарды иллюстрациялау, 3D-модельдеу) әртүрлі салаларында виртуалды көркем туындыларды жасауда көрініс табады. Бұл мақала студенттердің сандық құзыреттілігін этнодизайн бұйымдарын компьютерлік жобалау арқылы дамыту мәселесін қарастырады. Дизайнда компьютерлік технологияларды қолдану сапалы және мағыналы нәтижелерге қол жеткізу үшін кәсіби құзіреттілік пен осы технологияларды кәсіби қызметте пайдалану дағдыларын қалыптастыруға бағытталған оқытудың жетекші әдістерінің және формаларының бірі болып табылады. Компьютерлік графика мен компьютерлік технологиялардың дамуы және олардың барлық қызмет салаларына, соның ішінде тоқыма дизайнына интеграциялануы кәсіби қызметте компьютерлік технологиялар құралдарын қолдана білу сияқты әлеуметтік тапсырыс талаптарын тудырды.

42-51 410
Аннотация

Оқу процесін оңтайландырудың бір әдісі-оқу материалын поликодты (креолизацияланған) мәтін түрінде ұсыну. Креолизденген мәтін-бұл сызықтық емес мәтін, оның құрылымында вербальды құралдармен қатар иконикалық құралдар, сондай - ақ басқа семиотикалық кодтардың құралдары (түс, қаріп және т.б.) қолданылады, мысалы, вербальды емес элементтер түрінде: иллюстрациялар, графикалық және бейнелеу құралдары, диаграммалар, бейне және фотосюжеттер, визуалды бейнелер - суреттер мен бейнелер. қажетті мазмұн компоненттерін тәуелсіз құру. Поликодтық мәтіннің мазмұнын толтырудың бір құралы ретінде сіз нейрондық желілерді қолдана аласыз, атап айтқанда 2021 жылдың қараша айында жарияланған Яндекс компаниясының ruDALL-E нейрондық желісі, ол әртүрлі тілдердегі мәтіндік сипаттама негізінде кескіндер жасай алады немесе Google-дің Imagen нейрондық желісі, ол сипаттамаға сәйкес кескіндер жасайды. Imagen нейрондық желісін Google Brain зерттеу жобасының тобы әзірледі, ол терең білім негізінде жасанды интеллектті зерттеуге мамандандырылған. Google-ден Imagen нейрондық желісі жасаған суреттер сапалы, бірақ мүмкін болатын нұсқалардың спектрі Яндекс компаниясының ruDALL-E нейрондық желісін пайдалану кезінде ұсынылған мәндердің жиынтығымен шектелген, ол әртүрлі тілдердегі мәтіндік сипаттама негізінде кескіндер жасай алады. Жақсы сапа алынады, ал ruDALL-E әр түрлі тілдердегі мәтіндік сипаттама негізінде сапалы кескіндер жасай алады. Мақалада жоғарыда аталған нейрондық желілерді ауызша сипаттама бойынша кескін құру үшін қолдану мысалдары келтірілген және оларды аталған мақсаттарда пайдалану мүмкіндігі туралы қорытынды жасалады.

52-58 372
Аннотация

Мотивация мәселесі педагогика мен психологиядағы негізгі, іргелі мәселелердің бірі болып табылады. Оны зерттеуге көптеген отандық және шетелдік зерттеушілер берілген. Мотивация кез келген қызметте (спорт, кітап оқу, тіл үйрену және т.б.) маңызды құрамдас бөлігі болып табылады және барлық пәндер үшін үлкен қызығушылық тудырады. Мотивациялық компонент әрбір сабақта болуы керек, өйткені оның арқасында оқушы тақырыпты түсінеді, білім алады, ой-өрісі кеңейеді. Мотивация оқуға, жаңа білім алуға деген ұмтылыспен тікелей байланысты. Бұл мақалада мотивацияның түрлері мен категориялары, мотив пен сабақ мақсатының арақатынасы да қарастырылады.

Оқудағы мотивацияның негізгі рөлдерінің бірі – оқушының оқытылатын нәрсенің болашақ мамандығымен, мансаптық өсумен және т.б. байланысы туралы нақты түсінігі. Соңғы онжылдықтарда игерілетін мамандыққа қарамастан, ағылшын тілін үйрену сұранысқа ие болды. Бұл тілді үйренудің негізі тек мотивация болады, ол студенттің кәсіби өсуімен одан әрі таныстыруымен байланысты. Зерттеулер көрсеткендей, студенттің ынтасы материалды оқу барысында әрқашан бола бермейді. Көбінесе ол азаяды немесе мүлдем жоғалады. Бұл мәселелердің тәжірибесі мен шешімі мақалада қарастырылды.

59-71 456
Аннотация

Мақалада қазіргі кезеңдегі экологиялық білім мен тәрбиенің ғылыми-педагогикалық негіздері анықталып, орта мектепте физика курсын оқытуда оқушыларға экологиялық білім беру бойынша зерттеулерге қысқаша талдау жасалған. Бұл жұмыста табиғат пен қоршаған ортаның бірлігін ашудағы физика курсының экологиялық аспектісін және ролін күшейту, физикалық заңдылықтар мен құбылыстардың қоршаған ортадағы ролін түсіндіру қарастырылған. Мақалада физиканы оқытуда ғылым мен техниканың жетістіктеріне сәйкес экологиялық білімнің мазмұны анықталып, оқу сабақтарының түрлері мен оқыту әдістері мен тәсілдері негізделген. Орта мектепте физиканы оқып білуде оқушылардың экологиялық дайындығының жаңа дидактикалық негіздері қарастырылып, оқыту үдерісінде оқушыларға экологиялық білім мен тәрбие беру жүйесі жасалып және оның белгілері, көрсеткіштері, деңгейлері анықталды. Мақалада физиканы оқыту үдерісінде экологиялық білімді дамытуда «қазіргі өндіріс мәселелері мен экология» және «ғылыми техникалық прогресс пен экология» негізгі бағыттар ретінде ескерілген. Ғылыми-техникалық прогресстің алты бағыты (автоматтандыру, энергетика, жаңа технология, жаңа материалдар жасау, ақпараттандыру, экология) қарастырылып, олардың негізінде қолданбалы экологиялық материалдар анықталды. Бұл жұмыста заманауи ғылым мен техниканың дамуына сәйкес әлеуметтік-экономикалық жағдайларды негізге ала отырып, қазіргі мектепте физиканы оқытуда экологиялық зиянсыз технологияны меңгеру қарастырылған. Мақалада оқушыларының жеке тұлғасын жан-жақты дамытудың шарты ретінде қазіргі мектеп үшін өзекті болып табылатын экологиялық білім беру мәселелері ашылған. Жұмыста экологиялық сипаттағы практикалық дағдыларды қалыптастыру деңгейін арттыру үшін оқушылардың өзіндік жұмыстарында физика пәнінен экологиялық компонентті қолданудың тиімділігі көрсетілген. Ұсынылған жұмыста экологиялық материалдың құрылымы анықталып, соның негізінде орта мектепте молекулалық физика курсының экологиялық іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыру үдерісі жүзеге асырылды. Мақалада орта мектепте физиканы оқыту үдерісіне экологиялық білім беру жүйесінің барлық деңгейлері мен сатыларында білім беру сапасын бақылаудың инновациялық технологияның тәсілдерін қолдану сипатталған. Жұмыста қазіргі жағдайда оқушылардың экологиялық дайындық деңгейін арттыру құралы ретінде практикалық қолданбалы жұмыстың қысқаша сипаттамасы берілген. Мақалада оқушыларының даму деңгейін қамтамасыз ететін және олардың жеке ерекшеліктерін, қызығушылықтары мен бейімділіктерін ескеретін оқу-тәрбие үдерісіндегі экологиялық білім берудің рөлі сипатталған. Ұсынылған жұмыста орта мектепте физика пәнін оқытуда заманауи инновпциялық технология негізінде экологиялық білім беруді жетілдірудің әдістемелік нұсқауларын жасақталды. Мақала ғалымдарды, әдіскерлерді, сонымен қатар қазіргі қоғамды жаңартуға атсалысатын әрбір адамды қызықтырады.

ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ

72-80 442
Аннотация

Бұл зерттеу ұйымның тиімділігіне адам ресурстарын басқарудың әсерін зерттейді. Жылдам өзгеретін бәсекелестік ортада адам ресурстары нарықтағы даусыз артықшылықтардың маңызды көздерінің бірі болып табылады. Адам ресурстары жүйесі компанияның құзыреттілігін дамытуға жәрдемдесу арқылы тұрақты бәсекелестік артықшылыққа ықпал ете алады. Бұл жұмыста адам ресурстарының әлеуеті бәсекелестік артықшылықтың маңызды көзі болып табылатынын айта отырып, стратегиялық адам ресурстарын басқарудың анықтамасы берілген. Адам ресурстарын басқару стратегиясының жалпы принциптерін зерттеушілер қазірдің өзінде қалыптастырды және қазіргі уақытта дамуын жалғастыруда. Сонымен бірге, көптеген авторлардың пікірінше, шетелде де персоналды басқару стратегиясында екіұштылық және тіпті қарама-қайшы көзқарас қалыптасты. Алдыңғы қатарлы ұйымдардың тәжірибесінде адами ресурстарды стратегиялық басқару принциптерін қолданудың белгілі бір тәжірибесі болғанына қарамастан, осы бағыттың теориялық және әдіснамалық негіздері қаланды, бүгінгі таңда адами ресурстарды басқару тұжырымдамасы толық қалыптаспаған және дамуын жалғастыруда. Зерттеу көрсеткендей, марапаттау жүйесі жұмысқа қанағаттануға оң әсер етеді, ал қызметкерлердің жұмысын бағалау қызметкерлердің өнімділігін тікелей анықтай алады. Сонымен қатар, қызметкерлерді оқыту ұйымның табыстылығында ойнайтынын атап өткен жөн.

Стратегиялық адам ресурстарын басқару тәжірибесінің ұйымдық нәтижеге әсеріне қатысты академиялық зерттеулерден алынған нақты мысалдарға сүйене отырып, адам ресурстарын басқару ұйымның нәтижелілігінің нәтижелерімен маңызды байланысы бар деген қорытындыға келді.

81-87 232
Аннотация

ЖОО-лардың тұрғын үй инфрақұрылымын әлеуметтік-экономикалық жағдайы білім алушылардың жайлылық деңгейіне әсер ететін студенттік үйлер мен жатақханалар қалыптастырады. Жоғары оқу орындарының тұрғын үй инфрақұрылымын кеңейтудің әлеуметтік-экономикалық жағдайын зерттеу негізгі аспектілерді теориялық және әдістемелік негіздеуге және шетелдік тәжірибені зерттеуге негізделген. Қазақстандық жоғары оқу орындарының тұрғын үй инфрақұрылымы қорының қазіргі заманғы әлеуметтік-экономикалық жағдайына талдау және студенттік жатақханалардың жұмыс істеу маңыздылығының әлеуметтік аспектілерін бағалау жүргізілді. Жоғары оқу орындарының тұрғын үй инфрақұрылымы қорын кеңейту проблемасы Қазақстандағы жаңа жоғары оқу орындарының тұрғын үй инфрақұрылымы объектілерінің құрылысын инвестициялау және жұмыс істеп тұрғандарын жаңғырту құралдарын зерттеуге, сондай-ақ студенттер жатақханалары қорын кеңейтуге әлеуметтік-экономикалық бағалау жүргізу ұсынымдарын әзірлеуге негізделеді. Осыған байланысты мемлекеттік-жекешелік әріптестік құралы жоғары оқу орындарының тұрғын үй инфрақұрылымы қорын кеңейтудегі экономикалық шаруашылық жүргізудің тиімді нысаны және оны ынталандырудың ықтимал тетіктері ретінде қарастырылады. Бұл мақалада Қазақстан Республикасындағы жоғары оқу орындары бойынша тұрғын үй инфрақүрылымын кеңейтудің әлеуметтік-экономикалық жағдайларына байланысты ұсыныстар келтірілген. Сонымен қатар бұл мақала AP09260210 «ЖОО-дары инфрақұрылымының тұрғын үй және әлеуметтік нысандарын кеңейтуді әлеуметтік-экономикалық бағалау» ғылыми жобасы аясында дайындалған.

88-96 610
Аннотация

Мемлекеттік қызмет атқару- қоғам мен мемлекет тарапынан ерекше сенім білдіру болып табылады және мемлекеттік қызметшілердің моральдық әдептілік бейнесіне жоғары талаптар қояды. Қоғам, мемлекеттік қызметшіге үнемі сын көзбен қрайды. Сондықтан да, мемлекеттік қызметшілер өздерінің қарапайым мінез-құлқымен, жауапкершілігімен, кәсібилігімен қоғамның мемлекеттік қызметке, жалпы мемлекетке және оның институттарына деген сенімін сақтап, нығайтуы қажет. Әдеп кодексінде, этикалық нормаларды бұзуға әкелетін және жемқорлық құбылыста туындайтын жағдайлардың алдын-алу бойынша шаралар қарастырылған. Сондықтан да, бүгінде мемлекеттік қызметшілердің жұмысына, іс-әрекеті мен қызметтік әдебіне тиісті бақылаулар жасалып жатыр.

Мемлекеттік қызметшілердің мінез-құлық стаандарттарының сақталуына жүйелік бақылау жүргізу, өз кезегінде мемлекеттік қызметте сыбайлас жемқорлыққа қасы мәдениетті қалыптастыруға және мемлекеттік қызмет туралы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнама талаптарының және қызметтік әдеп нормаларының бұзылуының алдын алу, мемлекеттік қызметшілердің міндеттері, шектеулері және мемлекеттік қызметке кір келтіретін теріс қылықтар, қызметшілердің жауаптылығы, мінез-құлқының жалпы стандарттары әрбір мемлекеттік қызметкердің қай кезде болмасын жоғары моральдық әдеп нормаларын сақтаулары бойынша атқарылатын іс-шаралар қаралған.

Бұл мақалада Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызметшілерінің Әдеп кодексі талданған. Мемлекеттік қызметшілердің кәсіби этикасының мәні қарастырылды. Жүргізілген талдау негізінде біз мемлекеттік қызметшінің басты мотивациясы ішкі мотивациялық компонент болуы керек деген қорытындыға келдік.

 

97-102 609
Аннотация

Бұл мақала қазіргі заманның мұрағат мәселесіне – жұмыссыздық және Қазақстан Республикасындағы құқықтық реттеу тетігінің проблемаларына арналған. Бұл мақалада Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық мәселелері қарастырылады, өйткені кез келген өркениетті мемлекетте жұмыссыздық пен жұмысқа орналасу деңгейі ел экономикасының көрсеткіші болып табылады. Мақалада еңбек қатынастарын, оның ішінде жұмыспен қамту саласындағы қатынастарды реттеудің нормативтік-құқықтық платформасы талданады, бұл құқықтық салада қарастырылған қатынастарды нақты реттеуге мүмкіндік береді. Қазақстан Республикасының Үкіметі елдегі жұмыссыздық деңгейін төмендету бойынша тұрақты жұмыс жүргізуде, жұмыссыздықты жою бойынша тұтас жүйе әзірленді, бірақ тек Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл әлемдік қоғамдастық үшін де басты сын - қатер COVID-19 пандемиясы болды. Жаппай карантин шарттары, қашықтан жұмыс істеу форматына көшу, мемлекеттер арасындағы шекаралардың жабылуы көптеген кәсіпорындардың әдеттегі және тұрақты қызметіне «соққы берді». Осы мақаланын мақсаты ҚР-да халықты жұмыспен қамту саласындағы құқықтық проблемаларды ашу, басқа елдердің ұқсас заңнамасымен салыстырмалы талдау болып табылады. Мақалада халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік құқықтық қызметтің негізгі кезеңдері қарастырылады.

103-111 883
Аннотация

Мақалада Қазақстан Республикасының цифрлық құқығы, оның ерекшеліктері, оны азаматтық құқықтық қатынастардың дербес объектісі ретінде тану қажеттілігі талданады. Мақала авторы цифрлық заңның құқықтық табиғаты туралы, сандық құқық жаңа құқықтық құбылыс деген сұрақ туғызады.

Цифрлық технологиялардың қарқынды дамуы және оларды кеңінен қолдану нормативтік материалдың үлкен қабатымен байланысты және бұл, әрине, экономикамен ажырамас байланысты. Цифрлық құқықтың өзі цифрлық ортаны нормативтік-құқықтық реттеуді қамтамасыз ететін кешенді түрде құрылған құқық институты ретінде қалыптасады.

Цифрлық ортадағы қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеу тетігінің өзі, ең алдымен, олардың ақпараттық сипатқа ие екендігіне негізделеді, өйткені олар сандық түрдегі ақпаратпен – сандық мәліметтермен белгілі бір әрекеттерді жасауға байланысты туындайды. Интернет өзінің құқық саласын тудырды.

Интернет құқығы-бұл ережелер әлі толық анықталмаған тәжірибенің динамикалық, икемді және зерттелмеген саласы. Шын мәнінде, бұл тіпті заңның жеке саласы емес, іс жүзінде бұл әр түрлі салалардан алынған теория мен практиканың, зияткерлік меншіктен, азаматтық бостандықтардан, азаптау, халықаралық сауда, коммерциялық және қақтығыс құқығынан алынған бөліктердің қоспасы.

Мұндай түсіну сақталады және осы күнге дейін бар. Бүгінгі таңда заңгерлер заңның барлық басқа салаларынан айырмашылығы, интернет-заң практиканың нақты, тұрақты және сенімді саласы емес және бірқатар түрлі салалардағы қағидаттар мен ережелерді, соның ішінде азаматтық бостандықтар, Шарттық құқық, зияткерлік меншік туралы заңнама, ақпараттық қауіпсіздік, қорғаныс салаларын қамтиды, тұтынушылардың құқықтарын қорғау және т.б.

112-120 338
Аннотация

Мақала барысында гендерлік теңдік туралы түсінік берілген және әйелдерге қатысты мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтары бойынша Қазақстандағы қазіргі заманғы гендерлік саясатқа шолу жасалған, гендерлік теңдік рейтингінің деректері келтірілген, Парламенттегі әйелдердің әлемдік және республикалық деңгейдегі үлесіне талдау жасалған. Қазақстан Республикасындағы гендерлік саясат тұжырымдамасының негізгі бағыттары белгіленді. Гендерлік теңдік әйелдердің елдің саяси, экономикалық және әлеуметтік өміріне белсенді қатысуын қамтамасыз етудегі маңызды құрамдас бөлік болып табылады. Қоғамдық- саяси саладағы гендерлік теңдік мәселесі мұқият сипатталған.

Бүгінгі күні қоғам алдында тұрған өзекті және әлеуметтік маңызды міндеттердің бірі гендерлік саясат. Гендерлік саясат әр елде әрқилы жүзеге асады. Гендерлік саясатты қолдау біздің еліміздеде бірінші орында. Гендерлік саясаттың жүзеге асыруын ілгерілету мақсатында біздің ойымызша әйел адамдарға заңмен қандайда бір жеңілдіктер қарастырылу керек. Егер әйел адамдарға көмек көрсетілетін болса, еліміздің гендерлік саясаты да ілгерілей түседі деген ойдамыз.

Мақалада Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық түрін жою жөніндегі конвенция, Бала құқықтарын қорғау жөніндегі конвенция, БҰҰ-ның нәсілдік кемсіту жөніндегі халықаралық конвенция., отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектерін пайдалана отырып, тақырыпта Қазақстан Республикасының әйелдерге қатысты мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтары айтылған.



ISSN 2077-0197 (Print)
ISSN 2790-332X (Online)